Ulaştırma sektörü ve Türk Havayolu ulaştırmasında stokastik sınır yöntemiyle etkinlik analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ONUR TUTULMAZ

Danışman: HASAN ŞAHİN

Özet:

Bu çalışmada Türk Havayolu Sektörüne yönelik stokastik sınır (frontier) yöntemiyle teknik etkinlik analizi yapılması amaçlanmaktadır. Mevcut çalışma, bu genel amaca yönelmekle birlikte içeriği açısından görece farklı üç alanda yoğunlaşmaktadır. Uygulama sahası olan ulaştırma sektörünü bütünsellik içinde tanımlayıp analiz ederken, alt ulaştırma modu olan havayolu ulaştırması daha yakından irdelenmiş, mikroekonomik tahlillere tabi tutulmuştur. İkinci olarak, geniş etkinlik terminolojisi ve kavramsal ilişkileri, literatür çalışmalarından hareketle, bütünlük içinde özetlenmeye çalışılmıştır. Son olarak, teze adını veren stokastik sınır yöntemiyle teknik etkinlik analizi gerçekleştirilmiştir. Ulaştırma sektörünün genel bir incelemesiyle beraber modern ulaştırma anlayışının dünyadaki ve Türkiye'deki durumuna ilişkin saptamalarda bulunulmuştur. Havayolu ulaştırması sektörü üzerinde yapılan ayrıntılı inceleme ve iktisadi analizin, girdi verimlilikleri, talebin gelir ve fiyat esneklikleri ile sektördeki arz-talep kaymaları gibi ulaştırma iktisadı ve sektörel iktisat politikası açısından önemli öğelere ilişkin kayda değer bulguları olmuştur. Stokastik sınır yaklaşımı ile yapılan etkinlik analizinin ampirik sonuçları Türk havayolu ulaştırmasında yer alan 8 işletmenin 2002-04 yılları arasındaki 33 aylık bir dönemde yüzde 57,5' lik bir sektörel teknik etkinlik ortalamasına sahip olduğunu ortaya koymuştur. Sekiz işletmenin yüzde 57,5 etrafında geniş bir aralıkta yer aldığı görülmektedir. Bu sonuçlar yanında, sonuçlara yönelik yapılabilecek eleştirilere iki grup altında yer verilmiştir.