Duygusal zeka ve duygusal zekanın gelişimine katkıda bulunan etkenler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FİRDEVS MABOÇOĞLU

Danışman: ÖZNUR ÖZDOĞAN

Özet:

Duygusal zeka; kendini tanıma, duygularını idare edebilme ve başkalarını anlayarak dengeli ve uyumlu bir yaşam sürebilme yeteneklerini tanımlayan bir kavramdır. Psikoloji alanındaki araştırmalarda, duygularımızın zeka üzerindeki etkisi 1980'lere kadar dikkate alınmıyordu. H. Gardner, 1983 yılında yayınlanan 'Frames of Mind' adlı eseriyle, IQ tarzı düşünmeye karşı bir mücadele başlatmıştır. Bu kavramın şöhret olması, ancak 1995\\\'de psikoloji alanında doktoralı gazeteci-yazar Daniel Goleman\\\'ın \\\"Duygusal Zekâ\\\" kitabını yayınlaması ile olmuştur. D. Goleman, Salovey'in, H. Gardner'in kişisel zeka yetenekleri kavramını kendisi duygusal zeka kavramının içine katmış ve bu yetenekleri beş başlık altında toplamıştır. Duygusal zeka yeteneklerini şöyle sıralayabiliriz; özbilinç, duyguları idare edebilmek, kendini harekete geçirmek, başkalarının duygularını anlamak (empati) ve ilişkileri yürütebilmek IQ ve duygusal zeka birbirine karşıt değil, birbirinden ayrı yetilerdir. Duygusal zeka IQ'ya bir alternatif değil, sadece bir ilavedir. Doğuştan gelen zemin müsait ise çok kolay bir şekilde duygusal zeka arttırılabilir. Özellikle aile ortamı ve anne babanın kişilik özellikleri de duygusal zekanın gelişiminde önemlidir. Duygusal zekanın gelişimiyle ilgili şimdiye kadar yapılan araştırmalarda, değerlerin ve ruhsallığın, duygusal zekanın gelişimi açısından önemi gözardı edilmiştir. Bu tezde; değerlerin, özellikle dinsel değerler ve ruhsallığın duygusal zekayı geliştirdiğini ortaya koymaya çalıştık. Ancak duygusal zekanın gelişimini etkileyen diğer faktörleri de (aile, çevre vd.) ele aldık.