Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMRULLAH KILIÇ
Danışman: CELAL TÜRER
Özet:Çalışmamızda, İlkçağlardan itibaren tezahür eden ve "Metafiziksel İyi" olarak nitelendirdiğimiz normatif ahlak anlayışının özellikle modern dönemle birlikte Batı dünyasında özgürlük, insan doğası, öz çıkar, ilgi ve yönelim gibi saiklerle birden çok iyi'yi ifade eden "değer"e dönüşmesi ele alınmıştır. Birinci bölümde metafiziksel İyi'nin varlık, bilgi ve değer arasında sağlanan birliktelikle varlık alanından doğup, ona ufuk verdiği ortaya konulmuştur. Ayrıca kadim dönemde daha çok teorik hakikatler ve zorunluluk üzerine kurulan ve tek biçimli şemalardan oluşan ahlaki hayatın aynı zamanda kısıtlayıcı, kural koyucu ve ahistorik bir yapıdan oluştuğu çeşitli filozofların görüşleri üzerinden temellendirilmiştir. İkinci bölümde ise kadim dönemde değişmez ve ebedi olarak kabul edilen ontolojik hakikat anlayışının modern dönemde değerler alanıyla birlikte epistemolojik alana kayması, ahlaki alandaki etkileriyle birlikte ele alınmıştır. Değerler alanı olarak ifade edilen ve ahlakın ağırlık merkezini değiştiren yeni anlayış ile söz konusu alan nesnellik ve zorunluluk alanı olmaktan çıkarak olumsallık ve öznellik alanı olarak inşa edilmiştir. Bu çerçevede, olgusal gerçeklik ve meşruiyet zemininde inşa edilen değerler alanında, neyin değerli olup olmadığını belirlemede henüz öznelerarası bir ontolojinin oluşturulamadığı da ortaya konulmuştur. Ayrıca ahlak alanının da bizim dışımızdaki ölçü ve metafiziksel bir konu olmaktan çıkıp yerini insanın içsel mutluluk ve insanlar arası karşılıklı mutabakata bırakması, bireysel ve toplumsal sonuçlarıyla ele alınmıştır. Tüm bu hususlardan hareketle İyi'den kopuş olarak ifade edebileceğimiz değerler alanı, belirlediğimiz konu başlıklarıyla ele alınıp tüm görünüm ve gerilimleri ile birlikte ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ahlak, İyi, Metafiziksel İyi, Değer, Zorunluluk, Öznellik, Olumsallık The transformation of the normative moral understanding, which has emerged since antiquity and which we call "Metaphysical Good", into a "Value" that expresses more than one good with motives such as freedom, human nature, self-interest, interest, and intention in the Western world, especially in the modern period, has been examined in our study. In the first chapter, it is revealed that the metaphysical Good emerges from the sphere of being with the unity provided among existence, knowledge, and value and gives it a horizon. In addition, it is based on the views of various philosophers, in which the moral life, which was mostly based on theoretical truths and necessity and consisted of uniform schemes in the ancient period, also consisted of a restrictive, normative, and ahistorical structure. In the second chapter, the shift of the understanding of ontological truth, which was accepted as stable and eternal in the ancient period, to the epistemological field with the field of values in the modern period is discussed with its effects on the moral field. With the new understanding expressed as the field of values and changed the center of gravity of morality, the field in question was constructed as a field of contingency and subjectivity rather than being a field of objectivity and necessity. In this framework, it has been revealed that in the field of values built on the basis of factual reality and legitimacy, an intersubjective ontology has not yet been established in determining what is valuable or not. Moreover, the fact that the field of morality ceased to be a measure outside of us and metaphysical issue, and is replaced by the inner happiness of the human being and the mutual agreement between people has been addressed with its individual and social consequences. Based on all these issues, the field of values which we can express as a disengagement from the Good, has been tried to be put forward with all its appearance and tensions by addressing the topics we have determined. Keywords: Morality, Good, Metaphysical Good, Value, Necessity, Subjectivity, Contingency