Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖMERÜL FARUK EJDER
Danışman: VAHİT GÖKTAŞ
Özet:Bu çalışmada Muhammed Fevzî el Bâtûmî'nin tasavvufî görüşlerini detaylı bir şekilde ele almaya çalıştık. Bâtûmî hakkında yaptığımız akademik çalışmanın bir ilk olduğunu gözlemledik. Zira tercüme ettiğimiz bu risâle'den başka hiçbir yerde Bâtûmî hakkında bir bilgiye ulaşamadık. Yine Bâtûmî hakkında, bizim çalışmamızın gerçekleştiği güne kadar, makale seviyesinde de olsa herhangi bir akademik etüdün yapılmadığını tespit ettik. Bâtûmî "Hulâsatu't-Tasavvuf" adlı risâlesini Arapça kaleme aldığından, hakkında Türkçe telif edilmiş bir esere tüm araştırmalarımıza rağmen rastlayamadık. Çalışmamızı önsöz, iki ana bölüm, sonuç ve bir de ekler bölümünden oluşturduk. Birinci bölümde Bâtûmî'nin, vazife yaptığı Hacı Ali Tekkesi, icazeti, silsilesi ve şeyhi hakkında ulaşabildiğimiz bilgilere yer verdik. İkinci bölümde ise Bâtûmî'nin tasavvufî görüşlerine, tercüme ettiğimiz risâleyi temel alarak kavramlar üzerinden değinmeye çalıştık. Bu kavramlardan bazıları: Tasavvuf, Tevbe, Tevhîd, İlim, İhlâs, Mürşid, Râbıta, Seyr u sülûk, Nefs, Edeb, Cezbe, Alenî ve Hafî Zikir. Bu kavramlar, ilk dönem sûfîlerin görüşleri ile mukayese edilerek, sonunda Bâtûmî'nin görüşüne yer verdik. Tasavvufun o dönemde tartışılan hemen her konusu ile ilgili fikirlerini serd eden Bâtûmî, Ehl-i Sünnet anlayışına sıkı sıkıya bağlı olduğunu görmekteyiz. Bâtûmî, Nakşî meşrepli olmasının yanısıra, ele aldığı kavramlarda birçok koldan iktibaslar yapmış olması risâle'ye değer kattığı kanaatindeyiz. Kavramların daha iyi anlaşılması maksadıyla yer yer şiirlere yer verdiğini gördük. Çalışmamızın en belirgin hususu tasavvufun geniş meselelerini özet biçimde sunmasıdır. Bu da tasavvuf ve özellikle de Nakşibendî tarîkatı hakkında mütalaa etmek isteyenlere özet bir çalışma sunmaktadır.