Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGE ARIKAL GÖNÜL
Danışman: AYDA BÜYÜKŞAHİN SUNAL
Özet:Bu çalısmanın temel amacı, örgütsel çatısma çözme yöntemleri ile Atipi kisilik, kontrol odağı ve özgeci davranıs arasındaki iliskinin incelenmesidir.Çalısmada ayrıca, ikincil amaçlar da belirlenmistir. Bunlardan ilki, örgütsel çatısma çözme yöntemleri ile demografik değiskenler arasındaki iliskinin incelenmesidir. Bir diğer amaç ise özgecilik düzeylerine göre gruplandırılankatılımcıların, örgütsel çatısma çözme yöntemleri açısından karsılastırılmasıdır.Çalısmanın örneklemini Türkiye’nin farklı sehirlerinde yasayan, 217’si kadın ve 168’i erkek olmak üzere, toplam 385 beyaz yakalı çalısan olusturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; Demografik Bilgi Formu, Örgütsel Çatısma Ölçeği-II (Rahim, 1983), A-Tipi Kisilik Ölçeği (Batıgün ve Sahin,2006), Kontrol Odağı Ölçeği (Dağ, 2002) ve Özgecilik Ölçeği (Akbaba, 1994) kullanılmıstır.Elde edilen bulgular, çalısmada sunulan denenceleri büyük oranda desteklemektedir. Yapılan analizler sonucunda A-tipi kisilik alt boyutlarından bazılarının bütünlestirme, hükmetme ve kaçınma; kontrol odağının hükmetme ve kaçınma; özgecilik alt boyutlarından bazılarının ise bütünlestirme, ödün verme, hükmetme ve uzlasma yöntemleri için yordayıcı olduğu bulunmustur.Bunlara ek olarak, örgütsel çatısma çözme yöntemlerinin yas, gelir düzeyi,toplam is deneyimi gibi bazı demografik değiskenlerle bir iliski içerisinde olduğu sonucuna ulasılmıstır. Çalısmada ayrıca, A-tipi kisilik ve özgeci davranısın cinsiyet açısından farklılastığı bulunmustur. Son olarak, özgecilik düzeyi yüksek olan katılımcıların bazı örgütsel çatısma çözme yöntemleri açısından, özgecilik düzeyi orta ve düsük olan katılımcılarla karsılastırıldığında farklılık gösterdiği bulunmustur.AbstractThe main purpose of this study was to examine the relationship of organizational conflict resolution styles with Type-A personality, locus of control, and altruism. Moreover, secondary purposes were determined in the study. The first one of these was to identify the relationship between organizational conflict resolution styles and demographic variables. The other purpose was to compare participants classified by their altruism level based on organizatinal conflict resolution styles.The sample of the study included 385 (217 women and 168 men)white collar workers from the different cities of Turkey. Demographic survey, the Rahim Organizational Conflict Inventory-II (Rahim, 1983), the Locus of Control Scale (Dağ, 2002), the Type-A Behaviors Inventory (Batıgün, & Sahin, 2006), and the Altruism Inventory (Akbaba, 1994) were used to collect data.Findings supported hypotheses of the study mainly. Results of the study showed that some dimensions of Type-A personality were significant predictors of integrating, dominating, and avoiding styles. Secondly, it was found that locus of control was a significant predictor of dominating, and avoiding styles. Thirdly, some dimensions of altruism were significant predictors of integrating, obliging, dominating, and compromising styles. In addition to this, it was found that organizational conflict resolution styles were in relation with demographic variables such as age, income, and work experience. Moreover, results showed that there were gender differences in Type-A personality and altruism. Lastly, participants with high altruism scores differed from participants with moderate and low altruism scores in regard to organizational resolution styles.