Uluslararası vergi anlaşmalarının yorumlanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEMAL BARAN BAŞOK

Danışman: CENKER GÖKER

Özet:

Devletlerarasındaki ilişkileri ve bir devletin vatandaşı olarak yaşarken diğer bir devlet sınırları içinde faaliyette bulunan kişiler arasındaki ilişkileri düzenlemek için hukukun her alanında gittikçe daha fazla iki veya çok taraflı uluslararası anlaşma imzalanmaktadır. Uluslararası hukuki anlamda çifte vergilendirmenin önlenmesine yönelik uluslararası vergi anlaşmaları da sınır ötesi ilişkiler içine giren kişilerin ödeyecekleri vergilere ilişkin devletlerarası vergilendirme yetkilerinin paylaştırılması açısından önem taşımaktadır. Çalışmanın konusu, uluslararası vergi anlaşmaların yorumlanmasına ilişkin kurallardır. Yorum faaliyeti, hem her bir hukuk normunun yaratılması sürecinde, hem de somut olaya uygulanması sürecinde gerçekleştirilmektedir. Uluslararası vergi anlaşmalarının uygulanması da bu yönde bir yorum faaliyetini gerektirmektedir. Konuya ilişkin olarak, "Anlaşmalar Anlaşması" olarak da adlandırılan, Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi'nde yoruma ilişkin bir kısım kurallar bulunmaktadır. Bunun da ötesinde, uluslararası kurumların oluşturduğu model anlaşmalar ve bunların yoruma ilişkin şerhleri de yorum faaliyeti açısından dikkate alınması gereken kaynaklardır. Dolayısıyla bu çalışmada, yorum faaliyetinin arka planı ve iç hukuk açısından vergi hukukunun yorumlanmasına ilişkin ilkeler açısından konuya yaklaşılacak ve uluslararası vergi anlaşmalarının yapısı, iç hukuka uygulanması ve yorumlanması ele alınacaktır. Bu doğrultuda, çalışmanın birinci bölümünde genel olarak uluslararası vergi anlaşmalarının yapısı incelenmiş ve anlaşmaların iç hukuk kuralları ile ilişkisine değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise iç hukuk açısından vergi normlarının yorumlanmasına dair ve uluslararası vergi anlaşmalarının yorumlanması konusunda genel kurallar ile önemli bir kısım konulara yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise Türkiye açısından uluslararası vergi anlaşmalarını yorumlayacak merciler ve bu mercilerin yaklaşımları ile söz konusu anlaşmalarda yer alan bir kısım kavramlar açısından özellik taşıyan hususlar ortaya konulmuştur. AbstractMore and more international treaties in various legal areas are signed in order to regulate the intergovernmental relations and the relations between the persons who work within the borders of a state other than its residence. International tax treaties which aim to avoid the international juridical double taxation have importance as they provide distributive rules with regards to right of taxation of the states in which the persons who perform extraterritorial activities. The main subject of the study is rules regarding the interpretation of international tax treaties. The activity of interpretation takes place during the regulation process of a legal norm, as well as its implementation to a certain case. Therefore, implementation of international tax treaties requires such interpretation activity. With regards to the subject, Vienna Convention on Law of Treaties, also referred to as "Treaty of Treaties" indicate such rules on interpretation. Furthermore, model conventions which are drafted by international organizations and their commentaries are also important sources which need to be taken into consideration during the interpretation process. Therefore, in this study, background of the interpretation activity and the principles which are related to the interpretation of tax law within domestic law will be evaluated. In addition, the structure, implementation to the domestic law and interpretation of international tax treaties will be evaluated. In this context, in the first chapter of the study, general structure of international tax treaties and their relations with domestic law provisions are evaluated. Second chapter of the study indicates examination of interpretation of tax norms pursuant to domestic law and general and specific rules with regards to interpretation of international tax treaties. Last chapter include the competent authorities of Turkey regarding the interpretation of aforementioned treaties and the approach of these authorities, as well as certain concepts and significant cases on such concepts which are indicated in the aforementioned treaties.