Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Biyoteknoloji Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: PARIZAD VAZIRI ALLAHVERDIKHAN
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Cengiz Sancak
Eş Danışman: Ali Ergül
Özet:
Süs bitkileri içinde gösterişli ve güzel çiçeklere sahip Crocus speciosus Bieb. Türü Iridaceae familyasına ait olup oldukça değerlidir. Endemik-tehlike altında bulunan Crocus speciosus Bieb. subsp. ilgazensis Mathew, C. Speciosus subsp. xantholaimos ve C. Speciosus subsp. speciosus alt türlerinden ilk kez bu çalışmayla in vitro kültürü ve yavru korm üretimi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre¼ korm parçalarından en yüksek sürgün ya da direk yavru korm oluşturan eksplant oranı (% 100) ve en yüksek eksplant başına yavru korm sayısına (2.27 adet) ½ MS ve ½ MS+ Aktif kömür içeren ortamlarında elde edilmiştir. Olgunlaşmamış tohumlardan ise C.speciosus subsp. ilgazensisalt türünde 3.0 mg/l BAP ve 1mg/l NAA içeren MS ortamında, speciosus alt türünde 1.0 mg/l BAP + (0.0 ve 1.0 mg/l) NAA içeren MS ortamlarından, xantholaimos alt türünde ise 3.0 mg/l BAP+ (0.5 ve 1.0mg/l) NAA içeren MS ortamlarından elde edilmiştir. Çalışmada SSR lokus bölgelerine ait taksonomi tanımlamaları yapılarak bu alt türler koruma altına alınırken, ıslah çalışmalarında melezleme uyuşma/uyuşmazlıklarının göstergesi olan genom büyüklükleri ortaya çıkarılmıştır. SSR analizleri ile her bir alt türün farklı DNA kimlik verileri tespit edilirken, C. speciosus subsp. ilgazensisve C. speciosus subsp. xantholaimos arasında daha yüksek bir benzerlik (%50) bulunmuştur. Genom büyüklüğüne yönelik flow sitometri değeri (2C) C. speciosus Subsp. xantholaimos alt türünde 8.8, C. speciosus subsp. speciosus ve C. speciosus subsp. ilgazensis alt türlerinde ise daha küçük ve benzer olarak yaklaşık 4.8-5 arasında belirlenmiştir. Safrana ait MADS-box APETALA 1 geninin Crocus speciosus Bieb. türü ile kısmi homolojiler gösterdiği ve safrandan elde edilen 154 bç'lik gen bölgesinin üç alt türde de ifade olduğu Real-Time PCR analizleri ile belirlenmiştir.