Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BANU GÖKÇAY
Danışman: BERNA ARDA
Özet:Bu tez çalışmasında, 1998 yılından 2012 yılına kadar olan süreç boyunca Ankara Tabip Odası'nda araştırma ve yayın etiği ihlali gerekçesi ile açılan soruşturma dosyalarının detaylı incelenmesi ve neden-sonuç ilişkileri açısından sorgulanması hedeflenmiştir. Söz konusu zaman dilimi içerisinde "Türk Tabipler Birliği Disiplin Yönetmeliği"ne aykırılık savı ile açılmış tüm soruşturma dosyaları kimlik-kurum, dergi, dernek adları gizli tutularak derinlemesine araştırılmış ve bu dosyalar içerisinde araştırma ve yayın etiği ihlali savı ile açılmış soruşturma dosyaları nitelik ve nicelik yönünden taranmıştır. Yürütülen arşiv çalışması ile analiz edilen toplam 31 dosyadan 11 (yaklaşık 3'te 1'i) tanesinin araştırma ve yayın etiği ihlali gerekçesi ile açıldığı tespit edilmiştir. İlgili dosyalarda soruşturmaların ne şekilde başladığı, soruşturma başlama ve bitiş tarihleri göz önünde bulundurularak ne kadar sürede tamamlandığı, hangi yıllarda soruşturma yoğunluğu yaşandığı, dosyalarda soruşturmaya gerek olup-olmaması kararının çıkması, yapılan araştırma ve yayın etiği ihlal çeşitlerinin niceliksel olarak kendi içerisinde nasıl kümelendiği, soruşturma açılmasına gerek sebeplerle şikayette bulunan kişilerin eylemlerinin motivleri, soruşturmacıların dosya inceleme süreçlerinde izledikleri yollar, soruşturma sonunda alınan kararlara gelen itirazlar ve bu itirazların alınan kararın değiştirilmesi üzerindeki etkisi ile soruşturmacıların ve kararın alındığı kurulların uzmanlık alanı profili başta olmak üzere çeşitli faktörlerin süreçlere etkisi üzerinde çıkarımlar yapılmıştır. Elde edilen veriler ışığında, reklam yasağı ile yayın etiği ihlali gerekçesi ile açılan soruşturma dosyalarının, diğer soruşturma gerekçelerine göre sayıca fazlalığı dikkati çekmiştir. Diğer bir dikkat çekici nokta ise nerdeyse yapılan şikayetlerden 3'te 1'inin (9/31) soruşturmaya gerek bir hususu barındırmadığı hakkında kararın çıkmasıdır. Ek olarak, açılan soruşturmalardan 11 tanesi için herhangi bir cezai işlem uygulanmasına gerek görülmemiştir. Araştırma ve yayın etiği ihlali gerekçesi ile gelen şikayetlerden 3 tanesi için soruşturma açılmasına gerek duyulmamışken, bu dosyalardan 4 tanesi için yürütülen soruşturmalardan sonra suçlanan kişi ya da kişiler hakkında herhangi bir cezai işlem uygulanmasına gerek görülmemiş ve de 4 tane soruşturma sonucunda uyarı cezası verilmesi kararlaştırılmıştır. Öte yandan, yayın etiği ihlali gerekçesi ile açılan soruşturma dosyalarındaki yayın etiği ihlal gerekçelerine bakılır ise büyük çoğunluğunun intihal iddiası olduğu görülmüş ve bu hususta verilen en ağır ceza çeşidinin uyarı cezası olduğu saptanmıştır. İncelemeye tabi tutulan soruşturma dosyalarında yukarıda belirtilen faktörlerden yola çıkılarak, araştırma ve yayın etiği ihlalini tetikleyen sebepler, yapılan ihlallerde kişiler ve farklı görev mercileri arasındaki sorumluluk dağılımları ve soruşturmalar sonucunda elde edilen sonuçlar göz önünde bulundurularak yapılan tartışma sonucunda, Ankara Tabip Odası'nın araştırma ve yayın etiği soruşturmalarını yürütme süreci için belirli bir standardizasyon önerisinde bulunulmuştur.AbstractIn this thesis study, during the period from 1998 to 2012 in Ankara Chamber of Medicine, it has been aimed to review in-depth and question in terms of cause-and-effect relationships of the investigation files those are on the grounds of research and publication ethics violation. During the period under consideration, all the conducted investigation files those claimed to be contrary to the "Disciplinary Regulations of Turkish Medical Association" has been invested by keeping the names of people, institutions, associations and journals secret and the files those claimed to be contrary to the rules of research and publication ethics have been studied in terms of quality and quantity. At the end of the archival research, totally 31 files have been studied and 11 of these files (approximately 1/3 of the number of total files) have been identified to be on the grounds of research and publication ethics violation. It has been argued the effect of the way how the investigations started, how long did they take, the intensity rate of the investigations in the years, the decision for the investigation is need to be done or not, the research and publication ethics violation varieties and amounts, the motives of people those inform againts violations claims, the way of investigators during file surveying periods, the decisions taken at the end of the investigations, the objections to these decisions and the effect of objections on the modifications of decisions and finally the profile of the area of specialization of investigators and the committees taking the decisions. What has been noteworthy is that the number of investigations files claimed to be contrary to the rules of research and publication ethics, and advertising ban; was more than the number of other files. Another noteworthy point is that approximately one-trid of all complaints (9/31) did not need any investigation process. In addition, 11 of all investigations carried through without any penal provision. While 3 of the complaints those claimed to be contrary to the rules of research and publication ethics did not need to open an investigation process; the other 4 of them received warning at the end of the investigation process. On the other hand, it has recognized that most of the type of research and publication violations were plagiarism and the most severe punishment to them were warning. On the basis of the factors mentioned above, as a result of the discussion, the reasons triggering research and publication ethics violation, the distribution of responsibilities among people of the violation process and the results of the investigations; we draw a conclusion made up of a standardization for conducting the investigations of research and publication ethics violation cases.