Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ADEM ÇETİN
Danışman: ABDULKADİR DÜNDAR
Özet:Hurufat Defterleri Osmanlı'nın son dönemlerinde (1101/1690-1255/1840) vakıf olan eserlere yapılan görevli atamalarının kayıt altına alındığı arşiv belgeleridir. Bu kayıtlarda, atamanın yapıldığı eserin ismi, yeri, hangi göreve atama yapıldığı, neden atama yapıldığı, görevlilerin isimleri, günlük alacakları ücretler ve atamanın tarihi yazılıdır. Verdiği bilgilerle bu defterler şehir tarihi ve vakıf araştırmalarına, sosyolojik ve ekonomik incelemelere kaynak teşkil etmektedir. Sanat tarihi araştırmaları içinse mezkûr tarihler içinde var olan eserlerin günümüzdeki durumlarının tespiti ve yerlerinin belirlenmesi adına yardımcı olmaktadır. Hurufat Defterlerini temel alarak hazırladığımız çalışmamızda Ankara ile ilgili yirmi beş defter içinde yaklaşık altı yüz sayfalık belge incelenmiş olup, bu belgelerde tespit edilen camiler, mescitler, tekkeler, türbeler ve zaviyeler kendi içinde iki ana başlık altında günümüze ulaşanlar ve ulaşmayanlar olarak tasnif edilmiştir. Günümüze ulaşan eserlerin tarihçesi ve günümüzdeki durumu hakkında bilgi verilmiş, günümüze ulaşamayan eserler içinse kayıtlardan yola çıkarak yer tespiti yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda elde elden veriler ışığında günümüze ulaşan ve ulaşmayan dini mimari yapılar ve ataması yapılan görevlilerle, ortalama aldıkları ücretler tablo halinde verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Hurufat Defteri, Ankara, Cami, Mescit, Dini Mimari, Vakıf Hurufat Books are the archive documents of the official assignments to the endowed artifacts which were recorded during the last periods (1101/1690-1255/1840) of the Ottoman Empire. In these records: the name and the place of endowed artifacts, the reason and the date of the assignment, the name of the person who assigned, the position that assigned and the daily fee that will be paid. These books are used as a source for the history of the city and waqf researches, and sociological and economic studies. For the research of art history; these books also help to determine the contemporary situation and places of artifacts which were existed in aforementioned years. In our study, we have examined Hurufat Books which are about six hundred pages in twenty-five books about Ankara. We have classified the mosques under two headings as extant artifacts and non-extant artifacts and we have used same method for masjids, tombs, lodges and zawiyahs which identified in these documents. We have given information about the history of the extant artifacts and their contemporary situaiton. For the non-extant artifacts, we have determined the location by using records. In the light of the result of the study we have tabulated extant and non-extant religious architectures and assigned officiers and average daily fees paid to them. Keywords: Hurufat Book, Ankara, Mosque, Masjid, Religious Architecture, Waqf