Katma değer vergisinde tersine vergilendirme mekanizması: Avrupa Birliği ile Türkiye üzerine karşılaştırmalı analiz


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞÇE AKDEMİR

Danışman: CENKER GÖKER

Özet:

Döngüsel kaçakçılık başta olmak üzere katma değer vergisinde kaçakçılık faaliyetlerinin boyutları her geçen gün genişlemekte; Üye Devletlerin katma değer vergisi gelirlerinin kaybı da aynı oranda artış göstermektedir. Bununla birlikte her an ortaya çıkma riski yüksek olan finansal kriz sorunu, Üye Devletlerin katma değer vergisi gelirlerini azaltabildiği için "alınacak önlemlerin" Topluluk içi arzların vergilendirilmesi kapsamında yeniden düşünülmesi, başta Avrupa Birliği Üye Devletleri olmak üzere tüm katma değer vergisi uygulayan ülkelere doğrudan veya dolaylı yoldan fayda sağlayabilecektir. Bu kapsamda Avrupa Birliği içinde sınırların kaldırıldığı tarihten bu yana, katma değer vergisinde artan kaçakçılık faaliyetleri ile ortaya çıkan kayıp tüccarların Avrupa Birliği katma değer vergisi sistemine entegre olmasının önüne geçilmesi adına, bir taraftan kontrol maksatlı çeşitli önlemler alınmakta; diğer taraftan kayıp tüccarlar her ne kadar yasa dışı işlemlerini başka yollardan gerçekleştirmeyi başarsalar da hedeflerine ulaşamadan durdurulup ciddi bir şekilde cezalandırılmaları amaçlanmaktadır. Nitekim Türkiye'de 1985 yılından bu yana kapsamlı bir şekilde uygulanan katma değer vergisinde tevkifat yöntemine, Avrupa Birliği Üye Devletleri başta sıcak bakmamış daha sonra, Avrupa Birliği gümrüklerinde sınırların ve kontrollerin kaldırılması sonucunda Topluluk İçi Kayıp Tüccar Kaçakçılığının/Döngüsel Kaçakçılığın iyice yayılması üzerine, İsteğe Bağlı ve Geçici Tersine Vergilendirme Mekanizmasının uygulanması amacıyla 16 Mart 2010 tarih ve 2010/23/AB ile 22 Temmuz 2013 tarih ve 2013/43/AB sayılı Konsey Direktifleriyle tersine vergilendirme sistemi, sadece riskli olduğu ispatlanmış bazı alanlarla sınırlı olarak uygulamaya konulmuştur. Bununla beraber, artan ve önlenemeyen katma değer vergisi kaçakçılığının engellenmesine yönelik, genelleştirilmiş tersine vergilendirme mekanizmasının uygulamaya konulması yönünde Avrupa Birliği Üye Devletlerinden daha fazla güçlü çağrılar yapılmaya başlanmıştır. The dimension of fraud activities in value-added tax, especially Carousel Fraud is expanding day by day, while the loss of the value-added tax revenue of the member states increases in the same ratio. However, since the problem of the financial crisis, which is at a high risk of emerging at any moment, can reduce Member States' value added tax revenue, rethinking the "measures to be taken" within the framework of the taxation of intra-community supplies could be directly or indirectly beneficial for all the value-added tax implementer countries, especially for the member states of the European Union. In this context, since the date of the removing of the borders in the European Union, in order to prevent from the integration of missing traders, who emerged with increased fraud activities in value-added tax, with the value-added tax system of the European Union, on the one hand, various measures have been taken. On the other hand, even if they succeed in carrying out their fraudulent transactions in other ways, they are intended to be stopped and seriously punished before reaching their goals. As a matter of fact, the method of withholding in value-added tax, which has been applied extensively in Turkey since 1985, has not been warmly welcomed by the member states of the European Union in the first place, than, as a result of the removal of the borders and controls in the customs of the European Union, missing trader intra-community fraud/carousel fraud has extended widely. Thus, on the purpose of Optional and Temporary Applicaiton of the Reverse Charge Mechanism, with the Council Directives 2010/23/EU of 16 March 2010 and 2013/43/EU of 22 July 2013, reverse charge system has been put into practice only in limited areas that have proven to be risky. Nevertheless, more powerful calls were made from the member states of the European Union towards the application of the generalized reverse charge mechanism to prevent the fraud of increasing and unavoidable value-added tax was observed.