Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMRİYE ÖZLEM ŞEKER
Danışman: İLKE GÖÇMEN
Özet:Hizmet ticaretinin serbestleştirilmesi son yıllarda teknolojide yaşanan gelişmelerin hizmet sektörlerine etkisi ve uluslararası ticarette gittikçe artan, hatta mal ticaretini geçen, ekonomik değeri ile öne çıkan bir konudur. Hizmet ticareti özellikle 1990'lı yıllardan itibaren hem küresel hem de bölgesel düzeydeki ticaret anlaşmalarında düzenlenen konular arasına girmeye başlamıştır. Konuya ilişkin ilk ve tek çok taraflı anlaşma 1995'te Dünya Ticaret Örgütü ("DTÖ") yapısı altına giren Hizmet Ticareti Genel Anlaşması ("GATS")'dır. Bölgesel seviyede ise hizmet ticareti en yoğun olarak Avrupa Birliği ("AB") iç pazarında dolaşım serbestileri kapsamında 1950'lerde konan hedef doğrultusunda kademeli olarak serbestleştirilmiştir. AB ayrıca, güncel olarak üçüncü taraflarla akdettiği anlaşmalarda da hizmet ticaretine ilişkin düzenlemelere yer vermektedir. Bu kapsamda bu çalışma uluslararası hizmet ticaretinin küresel ve -AB ile bağlantılı olarak- bölgesel düzeyde nasıl düzenlendiği sorusunu; serbestleştirme seviyesi ve varsa düzeyler arasında etkileşim ve yoğunluk sınıflandırmasını da inceleyerek yanıtlamayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında uluslararası hizmet ticaretinin düzenlendiği üç esas düzey belirlenmiştir. İlk düzey DTÖ çok taraflı ticaret sistemi olan "küresel" düzeydir. İkinci düzey ise iç ve dış yönüyle AB "bölgesel" düzeyidir. Üçüncü düzey ise küresel ve bölgesel düzeyler ile bağlantılı olarak Türkiye "ulusal" düzeyidir. Bu düzeyler tarihsel gelişim, kurumsal yapı ve hizmet ticaretine ilişkin maddi düzenlemeler altında üç bölümde incelenecektir. Bu sayede küresel ve bölgesel seviyedeki hizmet ticaretine ilişkin düzenlemeler seçilen ölçütler çerçevesinde, varsa aralarındaki etkileşim de belirlenmek suretiyle, ortaya konulacaktır. Çalışma ile küresel ve bölgesel düzeylerdeki düzenlemelerin hizmet ticaretinin uzun vadede daha fazla ve etkin bir şekilde serbestleştirilmesi açısından, genel olarak, birbirini hukuken olumlu yönde beslediği sonucuna varılmıştır. The subject of liberalization of trade in services is a prominent topic due to the effect of recent technological developments on service sectors and the increase of its economic value. Since the beginning of the 1990s, trade in services begin to be included in international trade agreements at both global and regional level. In 1995, first and only multilateral agreement on trade in services, General Agreement on Trade in Services ("GATS") is concluded within the structure of the World Trade Organization ("WTO"). At regional level, within the European Union ("EU"), it is gradually liberated according to the goals set in 1950. EU also includes trade in services regulations in its recent international agreements with the third parties. Within this context, this study aims to answer the question of how trade in services is regulated at global and EU related regional level. For the purpose of this study, three main levels are identified. First is the "global" level, which is WTO/GATS. Second is the "regional" level, which is EU from both internal and external perspective. Third is the "national" level, which is Turkey. These levels will be analysed under three headings; historical development, institutional structure and substantive regulations on trade in services. Through this, global and regional regulations on trade in services will be presented under the selected criteria. The conclusion of this study is, from a legal perspective, global and regional levels nurture each other for achieving the aim of accelerating an effective liberalisation of international trade in services.