Tepkimeli bir damıtma kolonunun doğrusal olmayan genelleştirilmiş öngörmeli kontrolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İSMAİL BAYRAM

Danışman: SÜLEYMAN KARACAN

Özet:

Bu çalışma, tepkimeli damıtma kolonunda etanol ve asetik asidin reaksiyonu sonucunda oluşan etil asetat üretimi üzerinedir. Deneysel çalışmalar 4L kazan hacmi ve 1.5m’lik dolgu boyu olan laboratuar ölçekli tepkimeli dolgulu damıtma kolonunda yapılmıştır. Kazandaki çözeltiyi ısıtmak amacıyla 0.7 kW gücündeki bir ısıtıcı manto kazana monte edilmiştir. Isıtıcı manto kontrol ünitesinde yer alan bir triyak ile bilgisayara bağlanmıştır. Böylece on-line olarak ısıtma gücü istenilen değere ayarlanabilmektedir. Geri döngü oranını ayarlayabilmek için bilgisayara on-line olarak bağlı bir kontrol modülü kullanılmıştır. Sistemin sıcaklıkları kazan, kolonun sıyırma, tepkime ve üst ürün alma kısmı olmak üzere 4 adet ısıl çift ile bilgisayardan on-line olarak okunmuştur. Kolonun üst ürün sıcaklığını kontrol etmek için ayarlanabilir değişken olarak geri akma oranı seçilmiştir. Sistemin işletme parametrelerinin belirlenmesi amacıyla benzetim çalışmaları yapılmıştır. Bu amaçla MATLAB ortamında sistemin matematiksel modeli çözülmüştür. Ürün sıcaklık ve bileşimlerinin zamanla değişimleri elde edilmiştir. Sistemin kesikli zamanda doğrusal olamayan NARIMAX modeli geliştirilerek, “System Identification Toolbox” kullanılarak model katsayıları bulunmuştur. Bu model genelleştirilmiş öngörmeli kontrol algoritmasında kullanılmıştır. Bu kontrol algoritması ile tepkimeli dolgulu damıtma kolonunun üst ürün sıcaklığı kontrol edilmiştir.