Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA ÖZCAN
Danışman: ALPER ÖZER
Özet:Bu çalışmada, üretim ve teknoloji alanındaki işletmelerin yeni ürün performansı üzerindeki tasarım odaklı yaklaşımı ile bu yaklaşımı etkileyen yenilik (ürün & süreç) ve pazar algılama yeteneklerinin etkisi incelenmiştir. Bunlara ek olarak girişimci odaklılığın tasarım odaklılık ve yeni ürün performansı üzerindeki düzenleyici etkisini de içeren teorik bir model geliştirilmiştir. Çalışmada, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Birleşik Krallık' a (İngiltere) ait toplam 322 işletmenin üst düzey yöneticilerinden çevrimiçi anket yöntemi ile veri elde edilmiştir. Elde edilen veri setleri üzerinde doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modeli uygulanarak geliştirilen hipotezler değerlendirilmiştir. Bulgulara göre işletmelerin; pazar algılama yeteneklerinin yenilik yeteneklerini (ürün ve süreç), yenilik yeteneklerinin ise tasarım odaklılığı pozitif yönde etkilediği; tasarım odaklılığın yeni ürün performansını arttırdığı ve girişimci odaklılığın tasarım odaklılık ile yeni ürün performansı arasında pozitif düzenleyici etkisinin olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca değişkenler arası dolaylı ilişkiyi gösteren seri aracılık etkisinde anlamlı sonuçların olduğu saptanmıştır. ABD ve İngiltere işletmelerinin karşılaştırılmasında tasarım odaklılık ile yeni ürün performansı arasında istatistiksel olarak farklılık olduğu belirlenmiştir. Uygulayıcıların, tasarımsal düşünceyi işletmede hem örgütsel hem de stratejik bir pazarlama konusu olarak kabul ettiği, araştırmacıların ise tasarım bilimi araştırmalarına olan ilgilerinin arttığı görülmektedir. Buna karşın işletmelerin tasarım odaklı yaklaşımlarını nasıl geliştirecekleri ve ondan nasıl faydalanabilecekleri konusunda literatürde yeterli kaynak bulunmamaktadır. Özellikle tasarım odaklılığı etkileyen belirleyiciler ile girişimci odaklılığın yeni ürün performansındaki düzenleyici etkisine ilişkin araştırmaların yetersiz kaldığı görülmüştür. Böylece bu çalışmadaki bulguların literatürü destekler ve önemli katkı sağlar nitelikte olduğu söylenebilir. This study aims to investigate and interpret the design-oriented approach as a game-changer on the new product performance of businesses in the production and technology field. Moreover, it provides an understanding of the influence of innovation capabilities (product and process) and market sensing capability on this proposed approach. Additionally, an investigative model for the moderating effect of entrepreneurial orientation on design orientation and new product performance was developed. The hypothesis proposed in this study was created by applying the Structural Equation Model and Confirmatory Factor Analysis to the data sets obtained from an online questionnaire filled by senior executives from 322 different UK and US-based companies. According to the findings in this study, it has been observed the companies influence innovation capabilities positively by perceiving the market and organization, and in turn, product and process innovation capabilities positively affect the design orientation. Meanwhile, it was determined that the design orientation enhances new product performance and the entrepreneurial tendency of the company gains a positive impact on design orientation and new product performance and It was determined that the results of serial mediation effects showing indirect relationships between variables were significant. Additionally, it has been observed that the relationship between design orientation and new product performance statistically differs among the companies in UK and USA. Even though the executives acknowledge the design as a strategic marketing topic or researchers become more and more interested in the design itself, there are barely any resources in the literature about how companies develop design-oriented approaches and benefit from it. Especially, it was concluded that the studies on the influence of the factor affecting design orientation and design & entrepreneurs orientation on themselves are inadequate. Therefore, the outcome of those findings shows supportive similarities with previous studies and the possibility of essential contributions.