Cami'ü't-Tevarih'te Harezmşah sultanları (Çeviri ve değerlendirme)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FARBOD MAZLUMI

Danışman: HATİCE ORUÇ

Özet:

Reşîdüddin Fazlullah, tam olarak bilinmese de 1247-1249 yılları arasında Hemedan kentinde dünyaya gelmiştir. Yahudi bir ailenin çocuğu olarak sıkı bir eğitime tabi tutulan Fazlullah ailesinin İlhanlı sarayına girmesinin etkisi ile birlikte İslamiyet'e geçmiştir. Gazan Han'ın emriyle kaleme aldığı Cami'ü't-Tevarih eserinde kendisinden önce yaşanan tarihi olayları dönemin ünlü kütüphanelerinden kaynakları toplayarak nakletmiştir. Harezmşahlar Devleti tarihi de Fazlullah'ın başta Târih-i Cihângüşâ gibi farklı kaynaklardan yararlanarak yazdığı Cami'ü't- Tevarih'in bir bölümüdür. Reşîdüddin Fazlullah'ın yazmış olduğu Cami'ü't-Tevarih eserinin Harezmşah Sultanları (Tarih-i Selatin-i Harezm) kısmında özet bir mahiyette Harezmşahlar Devletinin siyasi tarihi ele alınmıştır. Bu bölümde, Sultan Kutbüddin Muhammed, Sultan Atsız, İl-Arslan, Sultan Tekiş, Sultan Alaüddin Muhammed ve Celalüddin Mengübirdi'nin dönemleri siyasi olaylarından bahsedilmiştir. Reşîdüddin Fazlullah'ın yazmış olduğu Cami'ü't-Tevarih eserinin Harezmşah Sultanları (Tarih-i Selatin-i Harezm) kısmının tercümesini gerçekleştirdiğimiz bu çalışmada, Harezmşah Devleti'nin siyasi tarihi Fazlullah'ın kaleminden aktarılmıştır. Rashid-al-Din Fadlullah Hamadani, although it is not certain, was born in the city of Hamadan between 1247 and 1249. Son of a Jewish family Fadlullah, undergoing a strict education, converted to Islam after his family entered service in the palace. In Jami-al Tawarikh, written by the order Ghazan Khan, Fadllulah told the past events before Ghazan Khan's rule by collecting the sources from the period's important libraries. The history of Khwarazmian Empire, is one part of Jami-al Tawarikh, which Fadlullah wrote by using various sources including Tarikh-i Jahan Gusha. The chapter Tarikh-i-Salatin Khwarazmian, talking about the Khwarazmian sultans, the political history Khwarazmian Empire is briefly mentioned. In this chapter the political events of the rules of Sultan Qutb ad-Din Muhammad, Ala ad-Din Atsiz, İl-Arslan, Ala ad-Din Tekish, Ala ad-Din Muhammad, Jalal ad-Din Minguburnu are mentioned. In this work, which we translate the Tarikh-i-Salatin Khwarazmian chapter of Jami-al-Tawarikh, the political history of Khwarazmian Empire is told by Fadlullah's narrative.