Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: PELİN GÜNGÖR
Danışman: ERDOĞAN TEKİN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu yüksek lisans tez çalışmasında; Demirci köyü (KD Sivrihisar-Eskişehir) ve yakın çevresindeki Üst Miyosen-Pliyosen zaman aralığında çökelmiş olan evaporit istifinin, iz element ve izotop jeokimyası çalışmalarıyla kökeninin aydınlatılması ve bölgenin paleocoğrafyasının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bunun için öncelikle yoğun arazi ve petrografik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bunu takiben Üst Miyosen yaşlı Sakarya Formasyonu ile Pliyosen yaşlı Porsuk Formasyonu'ndan seçilen farklı tipteki özel 24 adet jips-anhidrit örneğinin jeokimyasal karakterlerinin aydınlatılabilmesi için ana oksit, iz-eser element ve nadir toprak element analizleri yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda eser-iz element değerlerinin, evaporitik playa göl çökelme ortamı jeokimyası değerlerine göre beklenenden yüksek oranlarda çıktığı saptanmıştır. Bu anomalinin, evaporitleşme sırasında göl suyunun kimyasının hidrotermal çözeltiler, zemin-tatlı su girişleri, klimatolojik şartlar ve indirgeyici ortam koşullarının denetimi ile son derece değişkenlikler göstermesinden kaynaklandığı ortaya konmuştur. Ayrıca, oluşum ortamının sıcaklığına genel bir yaklaşım sağlamak amacıyla yapılan sıvı kapanım çalışmalarında sonuç alınamamıştır. Buna karşın cevher mikroskobisi çalışmalarındaki mineral parajenezlerine göre oluşum ortamının sıcaklığının 50-80oC aralığında olduğu saptanmıştır. Bölgedeki evaporit istifinin kökeninin açıklığa kavuşturulabilmesi için ise 34S, 18O ile 87Sr/86Sr izotop analizi çalışmaları yapılmış ve elde edilen değerler diğer bulgularla beraber değerlendirilmiştir. Sonuç olarak çalışma alanındaki evaporitlerin; paleo iklimsel koşulların, dönemsel karasal volkanizma ile tektonizmanın ve farklı litolojilere sahip depolanma sistemlerinin etkin olarak geliştiği playa gölü kompleksinde çökeldiği belirlenmiştir.