6360 sayılı yasa ile oluşan yeni büyükşehir yasası'nın kırsal alanda hizmet etkililiği açısından incelenmesi: İzmir İli Kiraz İlçesi araştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLCE OLGUN SUSTA

Danışman: BÜLENT GÜLÇUBUK

Özet:

2012 yılında çıkarılan ve başta 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu olmak üzere birçok kanunda değişiklik yapan 6360 sayılı Yasa ile büyükşehir sisteminde idari, mali ve hizmet sunumu bakımından önemli değişiklikler gerçekleşmiştir. Yasa ile birlikte, 14 yeni Büyükşehir kurulmuş, Büyükşehir Belediyesi (BŞB) sınırları il mülki sınırları olmuş, BŞB kurulan illerde il özel idarelerinin ve köylerin, kasabaların tüzel kişilikleri kaldırılmıştır. 6360 sayılı Yasa, Türkiye'nin yerel yönetim sisteminde reform niteliğinde bir değişim ortaya koymakla birlikte, sadece kenti ve kentliyi değil, köyü ve köylüyü de doğrudan etkileyen birçok değişimi beraberinde getirmektedir. Yasadan sonra Türkiye'de kırsal alan ve kırsal nüfus gibi kavramların nicel ve nitel olarak içeriği değişmiş ve kaotik bir ortam doğmuştur. Büyükşehir belediyelerinin hizmet alanının genişlemesi, önceden alışkın olmadıkları bir kesimin (kırsal alanların) hizmet sınırları dâhiline girmesi, mevcut mahalle (köy) sayısı, göz önüne alındığında, kırsal hizmetlerin BŞB'ler tarafından yerinde ve zamanında ihtiyaçları giderecek biçimde nasıl sunulacağı endişelere neden olmaktadır. Bu çalışmada; Büyükşehir Belediyesine bağlanarak, köyleri mahalleye dönüşen İzmir ili Kiraz ilçesi çalışma alanı olarak seçilmiş, yasa sonrası yeni düzenin kırsal alana yansımaları, yasadan doğrudan etkilenen kesim olan köy muhtarları ile yapılan görüşmelerden elde edilen verilerin tablolaştırılması ve analizi ile saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmada gerçekleştirilen alan araştırması sonucunda elde edilen bulgulara göre; 2012 yılı Aralık ayından beri yürürlükte olan 6360 sayılı Yasa'nın aradan 4 seneden fazla geçmiş olmasına rağmen kırsal alanlarda sistemli bir biçimde uygulanamadığı ve belediyelerin, sorumluluk alanlarına dâhil olan kırsal alanlara hizmet sunmakta yetersiz kaldığı anlaşılmıştır. Hizmetlerin aksaması nedeniyle, kırsal mahallelerde ikamet eden bireylerin önemli bir bölümünün 6360 sayılı Yasa'nın getirdiği değişimlerden memnun olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Many significant reforms have been made in metropolitan system including administrative, fiscal changes and municipal service delivery with the Law No. 6360, which was introduced in 2012 and amended many laws especially the Metropolitan Municipality Law No. 5216. In fact 14 new metropolitan municipalities were established, metropolitan municipal service area boundaries were extended over provincial administrative boundaries. Villages, towns and provincial special administrations in all metropolises have lost their legal entities and turned into neighborhoods and become part of urban areas. The Law no. 6360 made such reforms, that they concern not only urban areas, but also rural areas. After the law, descriptions of rural area and rural population were changed quantitatively and qualitatively which leads to a chaotic situation. Extension of the service area of metropolitan municipalities including rural areas that municipalities are not familiar to, causes concerns about how to provide rural services timely and adequately because of large metropolitan districts by municipalities. Kiraz district is one of the districts which were incoporated into metropolitan service area in İzmir province with the Law no. 6360. Kiraz district where all the villages have been transformed into urban neighborhoods has been selected as a case study in this paper. The effects of the new system after the law have been tried to be determined by tabulating and analyzing the data obtained from interviews with village headmen who were directly affected by the law. According to the findings obtained as a result of this field study; It has been understood that Law no. 6360, which has been in effect since December of 2012, has not been systematically and efficiently implemented in rural areas. Even though it has been over 4 years since the law has been legislated, municipalities are still inadequate to serve rural areas included in municipalities' area of jurisdiction most recently. It is revealed that a major part of the individuals residing in rural areas is not satisfied with the changes introduced by the Law no. 6360, due to the disruption of the municipal services.