GÖLLER BÖLGESİ’NDE BİTKİSEL DOKUMACILIK VE ÜRETİLEN HASIR DOKUMALARIN BAZI ÖZELLİKLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zuhal BEZİRCİ

Danışman: ZEYNEP ERDOĞAN

Özet:

Bitkisel dokumacılık, eski tarihlerden bu yana hammaddenin bol ve yaygın olarak bulunduğu durgun su kaynaklarının etrafındaki yerleşimlerde varlığını sürdürmüş bir el sanatıdır. Türkiye'de ve Dünya'da bu dokumaların kullanımına en çok sulak bölgelerde rastlanmıştır.Türkiye'nin güney-batısında yer alan Göller Bölgesi ise bünyesinde çok sayıda göl ve bataklık bölge bulundurmaktadır. Bundan dolayıdır ki Göller Bölgesi insanı çok eski tarihlerden bu yana bitkisel dokumacılığı bir ata el sanatı olarak kabul etmiş ve günümüze kadar çeşitli uygulama ve kullanımlarla bunu ispat etmiştir. Tarihi belgelerin birçoğu geçmiş tarihlerde, gerek ev kullanım eşyası, gerekse kabir hasırı gibi gelenekler doğrultusunda kullanılan çeşitli ürünlerin, göller bölgesi yerleşimlerinde önemli bir yeri olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada Göller Bölgesi'nde yer alan ve bitkisel dokumacılığın yapıldığı yörelerde bulunan bitkisel dokuma ürünler saptanmış, ulaşılan ürünler teknik desen ve renk gibi fiziksel yönleri açısından incelenmiştir. Dokumacılardan anketler yoluyla alınan bilgiler değerlendirilmiş ve konuya üretime katkısı olacak öneriler getirilmiştir. Ayrıca araştırma kapsamına alınan yörelerde bitkisel hammadde yetişme koşulları saptanmış ve yörelerde mevcut bulunan hammaddelerin fiziksel özellikleri ile ilgili araştırma yürütülmüştür. Ayrıca çalışma, hasır dokumaların tarihten günümüze kullanım alanları, ürün tipleri ve değerlendirilme şekilleri ile ilgili bilgi vermektedir. Göller Bölgesi'nde, bitkisel dokuma yapılan yerleşimlerde yürütülen bu araştırma, bu yöre ve konu ile ilgili yapılan ilk çalışmadır. Bu özelliği ile hammaddenin ve iş gücünün değerlendirilmesi ile yörenin tanıtılacağı ve gelir sağlayacak bir proje önerisi ile üretim yapılan yörelere katkı sağlayacak bir araştırma niteliği taşımaktadır.