Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FERİDE AYDEMİR
Danışman: HALİSE KARAASLAN ŞANLI
Özet:Bu çalışma, özellikle 2000’li yıllardan sonra popüler kültürde giderekgörünür hale gelen tasavvufi anlatı, sembol ve pratiklerin ideolojik, kültürel veiktisadi görünümlerine odaklanmayı hedefler. Popüler kültürün dinsel pratik vesöylemlerle melezlenişini, dini pratik ve anlamların ise popüler kültür kanallarındagirdiği türlü eklemlenme, dönüştürülme ve kullanılma biçimlerini tasavvuf üzerindenokumayı hedefleyen çalışma, söz konusu yaygınlığı şekillendiren kültürel, toplumsal,ekonomik süreçlerin sınırlarını açığa çıkarmayı ve bu süreçler arasında bağlantılarkurabilmeyi amaçlar.Çalışma için önemli olan şey, bu popülerliği şekillendiren ve meydana getirensosyo-kültürel süreçleri irdelemek; popüler biçimler üzerinden toplumsalın geçirdiğideğişimlerin izlerini sürebilmek ve gündelik hayata temas eden, bu anlamda bireyselihtiyaçların da bir izdüşümü olarak görülebilecek yaygın anlamların ve tüketimpratiklerinin görünümlerini açığa çıkarmaktır. Bu çerçevede çalışma, popülerkültürün çeşitli kanalları içerisinde tasavvufi görünümlere dair genel bir tabloçizmekte ancak asıl odağını söz konusu görünümlerin en çok yoğunlaştığı iki alanayöneltmektedir. Bu alanlardan ilki, son yıllarda gittikçe popülerleşen, tasavvufikişisel gelişim kitaplarındaki ideolojik biçimlenişler ve öznellik kurgularıdır.Çalışmanın odaklandığı bir diğer alan ikonik, imgesel, kültürel ve metasal birdolaşımla popüler kültürün tüketim kanallarını besleyen ve o kanallarda türlübiçimlere dönüşen Mevlana ve Mevlevilik kültürüdür.Tasavvuf felsefesinin popüler kültürdeki yaygın biçim ve içerikleri, liberalneoliberal,muhafazakâr-dini ve postmodern-eklektik New age görüşlerin uzlaşı alanıgibidir. Ancak popüler tasavvufi içerikler sadece yeni sağ ideolojilerin eklektik veakışkan yapısını yansıtmakla kalmamakta, ticari kültürün her yana sızdığı, farklıbiçimlerin eklektik bir tarzla karıştığı, özgün olanın parodileştiği, geçmiş kültürlereyönelik yerinden edici müdahale gibi tavırların yaygınlaştığı geç kapitalizminpostmodern kültürel eğilimlerinin yerel nesneleşmiş görünümlerini deoluşturmaktadır.AbstractThis study aims to focus on the ideological, cultural and economic aspects ofsufi narratives, symbols and practices that have become increasingly visible inpopular culture, especially since 2000. The current study aims to read thehybridisation of popular culture with religious practices and discourses and also toread the forms of articulation, transformation and usage of religious practices andmeanings in popular culture channels through Sufism. It intends to uncover theboundaries of cultural, social and economic processes that shape the relation ofpopular culture and Sufism and to establish connections between these processes .The main aspects of the work are to examine the socio-cultural processes thatcreated and shaped this popularity, to trace the changes that society has undergonethrough popular forms, and to expose the appearances of common meanings andconsumption practices that can be seen as a projection of individual needs which arealso related to the daily life. In this context the work draws a general picture of sufiimages in various popular culture channels but constitutively fronts for two mainfields. First main subejct is ideogical formations and fictions of subjectivity in Sufipersonal development books that have become increasingly popular in recent years.The later one is Mevlana and Mevlevi culture that nourishes and transformsconsumption channels of popular culture with iconic, imaginative, cultural andmetamorphic tools.The forms and contents of Sufi philosophy in popular culture are like acompromise area of liberal-neoliberal, conservative-religious, and postmoderneclecticNew Age views. But popular Sufi contents do not only reflect the eclecticand fluid nature of the new right ideologies, they also also form the local objectifiedaspects of the postmodern cultural tendencies of late capitalism in which thecommercial culture has been permeated everywhere, different forms have mixed withan eclectic style, parodization of the original has become widespread and displacingattitudes towards the past cultures have been common.