Milli kütüphane yazma eserler koleksiyonu Osmanlı Dönemi (17-19. yüzyıl) deri cilt kapakları

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞENER KÜÇÜKTEPE

Danışman: ABDULKADİR DÜNDAR

Özet:

"Milli Kütüphane Yazma Eserler Koleksiyonu Osmanlı Dönemi (17-19. Yüzyıl) Deri Cilt Kapakları" isimli tez çalışmamızda 182 adet deri cilt kapağı Osmanlı dönemi cilt sanatının tarihsel gelişim süreci içinde bilimsel yöntemlerle incelenmiştir. Bu amaçla yürütülen çalışma esnasında her eserin adı, müellifi, istinsah tarihi, ölçüleri, malzeme, renk, teknik özellikleri ve bezeme konularını içeren bilgi formları oluşturulmuştur. Toplanan bilgiler, "17. Yüzyıl Ciltleri", "18. Yüzyıl Ciltleri", "19. Yüzyıl Ciltleri" başlıkları altında "Malzeme", "Malzemenin Rengi", "Teknik", "Cildin ve Kapağın Bezeme Özellikleri" olarak değerlendirilmiştir. "Cetvel", "Zencirek", "Bordür", "Köşebent", "Şemse", "Salbek", "Miklep", "Sertab", "Sırt", "Bezeme ve Üslup Özellikleri" şeklinde ayrıntılı analiz edilmiştir. Cilt sanatının geleneksel özelliklerinin tanıtılması, yüzyıllara göre gösterdiği gelişim ve değişim ortaya konularak cilt sanatı içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu sanatın korunması, yaşatılması, kuşaklar arası bağlantının kurulması, Türk kültürü, tarihi, sanatı, süslemesi açısından oldukça önemlidir. Anahtar Kelimeler: Sanat, Kütüphane, Yazma, Cilt, Bezeme In our thesis titled "Collection of National Library Manuscripts Ottoman Period Leather Binders (17-19th Centuries)", 182 leather binders were examined by scientific methods in the historical development process of Ottoman period binding art. The information forms including the title, author, date of copying, dimensions, material, color, technical features and ornament subjects were created during the study carried out for this purpose. The information was analyzed in detail under the titles of "17. Century Binders", "18. Century Binders", "19. Century Binders" and the information was evaluated as "Material", "Color of Material", "Technique", "Ornament Features of Binder and Cover". The study was analyzed in detail as "Chronology", "Zencirek", "Bordure", "Bracket", "Rosette", "Salbek", "Miklep", "Sertab", "Ridge", "Ornament and Wording Characteristics" By introducing the traditional features of the binding art and the development and change it has shown for centuries, its place in the art of the binding has been tried to be determined. This art is very important in terms of preservation, keeping alive, establishing connection between generations, Turkish culture, history, art and decoration. Key Words: Art, Library, Manuscript, Binding, Ornament