Anadolu Selçuklu devlet adamı Sahip Ata Fahreddin Ali


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PINAR ÇAĞLA İYİBİL KOKKOKOĞLU

Danışman: HASAN KURT

Özet:

Araştırmamız giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde amaç ve konu belirtildikten sonra çalışmamız esnasında yararlanılan kaynaklar tanıtılmıştır. Daha sonra Fahreddin Ali'ye kadar olan Anadolu Selçuklu Devleti'nin genel siyasi durumundan bahsedilmiştir. Birinci bölümde Fahreddin Ali'nin kimliği ve kişiliği ele alınmıştır. Ailesi, eğitim durumu, devlet adamı kimliğini ediniş süreci incelenmiştir. Vakfiyelerinde ve kitabelerinde geçen unvanları açıklanmıştır. Ekonomik durumu ve kişiliği ortaya konmaya çalışılmıştır. Mevlana ile ilişkisi; ona olan ziyaretleri ve Mevlana'nın Fahreddin Ali'ye yazdığı mektupları çerçevesinde incelenmiştir. İkinci bölümde Fahreddin Ali'nin siyasi yönü ele alınmıştır. Aldığı siyasi görevler ve devlet yönetimindeki ilişkileri anlatılmıştır. Anadolu Selçuklu Sultanları ve Moğol İlhanlı devlet adamları karşısındaki konumu, siyasi hayatının en iniş çıkışlı süreci olan Pervane Muineddin ile ilişkileri ayrı başlıklar altında çalışılmıştır. Hatiroğulları isyanı, Baybars'ın Anadolu seferi, Karamanoğulları İsyanı, III. Gıyaseddin Keyhüsrev'in öldürülmesi ve II. Mesut'un tahta çıkışında, Fahreddin Ali'nin konumu irdelenerek vefatı ile sona eren süreç anlatılmıştır. Oğulları ve Sahipataoğulları Beyliği'nden kısaca bahsedilmiştir. Üçüncü Bölümde Fahreddin Ali'nin Türk İslam medeniyetine katkıları incelenmiştir. İnşa ettirdiği eğitim kurumları, han, hamam, çeşme ve diğer eserlerine yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise Fahreddin Ali'nin her yönü ile tanınmasının, İslam Tarihi için önemi vurgulanmıştır. Our research includes introduction and three sections. In the introduction section purpose, topic and references are stated. The political landscape of Anatolian Seljuki State till Fahreddin Ali is referred. The first section is dealed with Fahreddin Ali's identity and personality. His family, education and the process of being a statesman are stated. His titles mentioned on his Endowment and Epigraphs are presented. His financial condition and personality are introduced. His relationship with Mevlana is studied within the scope of his visits to him and Mevlana's letters to Fahreddin Ali. In the second section Fahreddin Ali's political aspect is addressed. His political missions and relationships in government are described. His position against Anatolian Seljuki Sultans and Mongol İlkhanid politicians, his relationship with Pervane Muineddin, which is the part of his political life with the utmost ups and downs, are studied under different titles. Along with studying Fahreddin Ali's position against Hatiroğulları's revolt, Baybars's Anatolian expedition, Karamanoğulları's revolt, III. Gıyaseddin Keyhüsrev's death and II. Mesut's acceding to the throne, the period ending with his death is discussed. His sons and Sahipataoğulları Beyliği are referred briefly. In the third section Fahreddin Ali's contributions to İslamic Civilisation are examined. His own Educational Institutions, Caravanserai, Bathhouse, Fountain and other works are included. In the conclusion section the importance of Fahreddin Ali's recognition at all points is emphasized with regards to Islamic history.