Ankara koşullarında bor dozlarının bazı İskenderiye üçgülü (Trifolium alexandrinum L.) çeşitlerinde verim veverim ögelerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HÜSEYİN BULUT

Danışman: HAYRETTİN KENDİR

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırma farklı dozlarda verilen borlu gübrenin İskenderiye üçgülü çeşitlerinde meydana getirdiği etkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. 2017 ve 2018 yıllarında Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında tarla denemesi olarak yürütülmüştür. Araştırma 3 tekerrürlü olarak tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre kurulmuştur. Ana parsellere 3 İskenderiye üçgülü çeşidi (Derya, Erix, Mario), alt parsellere 5 farklı bor dozu (0, 100, 200, 400, 800 g/da) olacak şekilde uygulamalar yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; yeşil ot verimi 1317.67-2016.33 kg/da, kuru ot verimi 271.00-635.00 kg/da, ham protein oranı %13.27-16.98, ham protein verimi 35.29-91.30 kg/da, bitki boyu 67.20-98.33 cm, sap kalınlığı 3.43-4.45 mm, dal sayısı 6.17-11.67 adet, bitkide kömeç sayısı 7.28-15.02 adet, kömeçte tohum sayısı 45.15-76.82 adet, tohum verimi 85.26-192.04 kg/da, bin dane ağırlığı 2.54-3.54 g, çiçeklenme zamanı 68-93 gün ve hasat olgunluğu zamanı 106-124 gün arasında değişim göstermiştir. İncelenen parametreler göz önüne alındığında; Mario çeşidinden yeşil ot, kuru ot, ham protein verimi, bitki boyu ve sap kalınlığı bakımından en yüksek değerler alınmıştır. Dal sayısı ve kömeçte tohum sayısı bakımından en yüksek değerlerin elde edildiği Erix çeşidinden incelenen tüm parametrelere göre orta düzeyde verim alınmıştır. Ham protein oranı, bitkide kömeç sayısı, tohum verimi ve bin dane ağırlığı bakımından en yüksek değerlerin alındığı Derya çeşidi incelenen diğer parametrelerde Erix ve Mario çeşitlerinin gerisinde kalmıştır. Bununla beraber Derya çeşidi çiçeklenme ve hasat olgunluğuna diğer çeşitlerden önce ulaşmıştır. Alt parsellerde çeşitlere uygulanan bor dozları kontrol parselleri ile karşılaştırıldığında, incelenen parametreler bakımından en yüksek verim 100 g/da bor dozu uygulanan parsellerden alınmıştır. Yüksek verimli ve kaliteli ot üretimi için gereken bor dozunun 100 g/da olduğu belirlenmiştir.