Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
Bu tezde amaç ilaç ve doğal ürün kombinasyonu arasındaki etkileşimleri keşfetmektir.
Bu nedenle tip 2 diyabetes mellitusda yaygın olarak kullanılan metformin hipoglisemik etkisi
bilinen bir ilaç olarak seçilmiştir ve ilaç etkileşimini görmek amacıyla da 3 farklı doğal ürün
seçilmiştir, bunlar karayemiş ekstraksiyonu, rutin flavonoidi ve alfa lipoik asittir. Deneysel
çalışmaya başlamadan önce hayvanlar 6 gruba ayrılmışlardır ve ilk grup hariç (sağlıklı kontrol)
diğer gruplara STZ ve NA ile tip 2 diyabet oluşturulmuştur. İlaç ve doğal ürünler 12 haftalık
süre boyunca oral olarak uygulanmıştır ve deney sonlandırıldığında hayvanlar sakrifiye
edilerek kan ve dokuları alınmıştır. Serum Biyokimya, HbA1c ve Fruktozamin değerleri
otoanalizörlerde, antioksidan enzimler ve TAS/TOS, Nitrik oksit belirtilen metotlarla, insulin
ve aldoz redüktaz ise ELISA metoduyla ölçülmüştür. Ayrıca Histopatolojik inceleme ile
pankreas diyabetik açıdan değerlendirilmiştir. Sonuçlar istatistiksel bakımdan incelendikten
sonra farklı çalışmalar ile karşılaştırılmıştır ve özellikle kan şeker seviyelerinin diğer
çalışmalara göre istatistiksel olarak anlamsız olduğu ve genelde gruplar arasında birbirine
yakın seyrettiği görülmüştür (p>0,05). Kesim gününe ait canlı ağırlık değişimleri ile
Kalsiyum, Seruloplazmin ve ALP değerlerinde istatistiksel bakımdan anlamlı farklılık
bulunmuştur. Kan şeker seviyeleri en düşük olan grup metformin ve karayemiş kombinasyonu
verilen grup olmuştur ve 130,80 + 21,75 mg/dL çıkmıştır en yüksek seyirde olan ise rutin
flavonoidi ve metformin verilen grup olmuştur ve 165,89 + 48,89 mg/dL çıkmıştır.
Antioksidan etkili enzimler ve bileşikler arasında bir tek seruloplazmin değerlerinde
istatistiksel olarak anlamlılık bulunmuştur ve en yüksek konsantrasyon diyabet grubunda en
düşük ise diyabetli olup metformin ve rutin flavonoidi kullanılan grupta görülmüştür.
Fruktozamin ve HbA1c değerlerinde istatistiksel bakımdan bir anlamlılık bulunmamıştır.
Nitrik Oksitte hem beyin hem böbrek hem de plazma dokularında istatistiksel bakımdan
anlamlılık bulunmuştur. Aldoz Redüktaza ilişkin sonuçlar istatistiksel olarak anlamlılık ifade
etmemektedir. Total antioksidan kapasite ölçümünde göz dışında diğer dokularda anlamlılık
bulunamamıştır ve total oksidan kapasite analizinde ise hiçbir dokuda anlamlılık çıkmamıştır.
Serumda oksidatif stres indeksi en düşük kontrol ve karayemiş grubunda iken en yüksek
diyabetli grupta bulunmuştur. İlaç ile doğal ürünlerin birbirlerinin etkilerini nasıl değiştirdiğini
daha iyi ifade edebilmek için daha ayrıntılı araştırmalar yapmak gerekir. İlaç etkileşimlerine
yönelik in vivo çalışmaları arttırmak ve ileri analiz yöntemlerini uygulayarak araştırmaların
gerçekleşmesine yönelik çalışmalara daha çok destek verilmelidir. Diyabetik yolaklar daha
ayrıntılı incelenmeli ve histopatolojik çalışmalar ve immun boyamalarla geliştirilmelidir.