Akademik Veri Yönetim Sistemi
Keskin S.(Yürütücü), Keskin N., Kunter B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
ÖZET
Zengin vitamin ve mineral kaynağı olan üzümün üretilme sürecini kapsayan bağcılık, bir tarımsal (bitkisel) üretim faaliyetidir. Tarımsal üretim faaliyetlerinin ekonomik olarak sürdürülebilirliği ise birçok faktörle yakından ilişkili olmakla birlikte, en önemlisi iklim faktörleridir. İklim faktörleri ile ürün veya verim arasındaki ilişkinin doğru bir şekilde belirlenmesi, üretime ilişkin planlamaların yapılmasında ve ekonomik ürün artışının sağlanmasında önemlidir.
Bu çalışmada, Kalecik Karası ve Narince üzüm çeşitlerinde, sürme (nisan) çiçeklenme (haziran) ve ben düşme (temmuz) dönemlerinde ayrı ayrı olmak üzere; iklim değişkenlerinden sıcaklık ve nisbi nem den yararlanarak, verimi tahmin etmek üzere doğrusal ve doğrusal olmayan grupta yer alan modellerin performansı incelenmiştir. Çalışmaya doğrusal modellerden Karesel model ve Kübik model ile Basit ve Çoklu doğrusal model dahil edilirken, doğrusal olmayan modellerden; Logaritmik model, Üssel model ve MARS modeli dahil edilmiştir. Model performansını değerlendirmede; R2, Düzeltilmiş R2, RMSE, RRMSE, MAPE, MAD ve AIC ölçütleri dikkate alınmıştır. Yaygın olarak kullanılan R2 değeri dikkate alındığında; Kalecik Karası çeşidinde verim tahmin modellerinden en yüksek R2 değeri %68 ile Çoklu doğrusal modelden elde edilirken, en düşük R2 değeri %38 ile Üssel modelden elde edilmiştir. Narince çeşidinde ise MARS modeli ve Kübik modelle en yüksek %80 R2 değerine ulaşılırken, en düşük R2 değeri %48 ile Üssel modelde elde edilmiştir.
Kalecik Karası için oluşturulan tahmin modellerinden 4’ünde Çoklu doğrusal model ön plana çıkarken, 1’inde Karesel model ve 1’inde de MARS modeli ön plana çıkmıştır. Narince için oluşturulan modellerde ise 4’ünde MARS modeli ön plana çıkarken, 1’inde Çoklu doğrusal model, 1’inde de Kübik model ön plana çıkmıştır. Genel olarak Kalecik Karası çeşidinde doğrusal modelin daha iyi performans gösterdiği gözlenirken, Narince çeşidinde ise daha çok doğrusal olmayan model grubunda yer alan MARS modelinin daha iyi performans gösterdiği gözlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Doğrusal model, MARS, Üzüm, sıcaklık, nisbi nem