Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kıran F., Akçalı K. C. (Yürütücü)
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2022 - 2024
Birçok faktörün aşı cevabını çok yönlü olarak etkilemesi aşıların etkinliğini arttırmak için ilave yaklaşımların geliştirilmesine neden olmuştur. Bu yaklaşımlar arasında yer alan adjuvanlar, aşılanan kişilerde daha güçlü bir bağışıklık tepkisi oluşturmaya yardımcı olmak adına aşılara eklenen bileşenler olarak tanımlanmaktadır. Küresel pazarda kullanılan adjuvanların güvenli ve etkin olma kriterleri kısmen karşılanmış olsa da etki mekanizmaları ve uzun vadeli yan etkileri halen tam olarak açıklanamamaktadır. Bu noktada, var olan aşı türlerinin etkinliğinin artırılması için yeni adjuvanların keşfi önemli olmaktadır. Son yıllarda elde edilen bilimsel kanıtlar, aşılamaya karşı bağışıklık yanıtlarının kontrol edilmesinde mikrobiyotanın anahtar bir role sahip olduğuna işaret etmektedir. Güncel veriler; mikrobiyotanın bağışıklık hücrelerinin gelişimini ve farklılaşmasını etkilediğini, sinyal yolaklarını uyararak bağışıklık sistemini modüle ettiğini ortaya koymaktadır. Bu bulgular mikrobiyotanın aşı etkinliğini de etkileyebileceğini ve adjuvan olarak kullanılabileceğini düşündürmektedir. Önerilen proje çalışmasının temel amacı, mikrobiyota kaynaklı biyoaktif postbiyotikler arasında yer alan ve fermentasyon neticesinde hücre dışına salınan veya hücre duvarında bulunan ekzopolisakkaritlerin (EPS) ve mikroveziküllerin (MVs) aşı adjuvanı olarak kullanım potansiyellerini in vitro koşullarda belirlemektir. İnsan mikrobiyotasından elde edilen bakterilere ait EPS’ler ve MVs’ler izole edilecek, karakterize edilecek ve farklı immun hücreler üzerindeki etkinlikleri ELİZA, RT-PCR ve Western blotting analizleri ile değerlendirilecektir. 18 ay sonucunda immun hücreler üzerinde adjuvan etkiler sergiledikleri belirlenen biyomalzemeler ve dozu ilerleyen süreçlerde in vivo analizlere dahil edilecektir. Sonuç olarak, insan mikrobiyotasının doğal adjuvan özelliklerinden yararlanan rasyonel olarak tasarlanmış aşılar, insanları etkileyen bakteriyel ya da viral hastalıkların önlenmesinde kullanım potansiyeline sahip olabilecektir.