Epigenetik Proteinleri Hedefleyen Yeni Flavonlar: Tasarım, Sentez ve Biyolojik Aktivite Çalışmaları


Bozdağ Dündar O. (Yürütücü), Bakar Ateş F.

TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2026

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ekim 2024
  • Bitiş Tarihi: Ekim 2026

Proje Özeti

Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması ile kendini gösteren öldürücü bir hastalıktır. Son birkaç yıl içinde kanser tedavisi için birçok kemoterapötik yaklaşım önerilmiş, test edilmiş ve bazı durumlarda uygulanmış olsa da bu hastalık halen inatçı ve ölümcüldür. Bu nedenle, kanserle mücadele için yeni mekanizmalarla tedavi yöntemleri geliştirme zorunluluğu vardır.

Günümüzde kanser tedavisinde etkin olarak kullanılabilecek alternatif ilaçlara gereksinim olduğundan yeni bileşiklerin tedaviye girebilmesi için araştırmalar yoğun bir şekilde devam etmektedir.

 

Histon modifiye edici proteinler, özellikle histon deasetilaz (HDAC)’lar ve bromodomainler, antikanser tedavi için yeni, umut verici hedefler olarak görülmektedir. HDAC’lar, transkripsiyon faktörlerinin düzenlenmesini etkileyen ve tümörijenez ile ilişkili kromozom yapısını değiştiren “epigenetik oyuncu” olarak görev yapmaktadır. Bromodomain ve ekstra terminal (BET) proteinler (BRD2, BRD3 ve BRD4), kanser hücresinin canlı kalmasında ve proliferasyonda anahtar rol oynayan transkripsiyonal düzenleyicilerdir. BET proteinleri, histonlarda asetillenmiş lizini spesifik olarak tanımlayan protein etkileşim modülüdür ve iki N-terminal bromododomain (BRD) aracılığıyla, transkripsiyonal olarak aktif kromatin üzerinde etkindir. BET-histon etkileşiminin inhibisyonu, onkojenlerin transkripsiyonal olarak azalmasına yol açar.

 

Bu proje kapsamında, önceki projemizde (Proje No:217S489-TUBITAK) “antikanser-bromodomain inhibitörü” etkiye sahip olduğu görülen dihidrokinoksalinilflavon bileşiklerinden ve doking çalışmalarından hareketle, yeni flavon yapısında kimyasal bileşiklerin sentez edilmesi planlanmıştır. Sentezi gerçekleştirilecek türevlerin saflık kontrolleri İTK ve E.N. incelemeleri ile yapıldıktan sonra kimyasal yapıları elementel analiz, NMR ve Mass spektral analiz verileri ile aydınlatılacaktır. Sentezi gerçekleştirilen, yapıları kanıtlanan bileşiklerin, antikanser, HDAC ve bromodomain inhibitör aktiviteleri tayin edilecektir.