Bozdağ Dündar O. (Yürütücü), Bakar Ateş F.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2026
Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir
şekilde çoğalması ile kendini gösteren öldürücü bir hastalıktır. Son birkaç yıl
içinde kanser tedavisi için birçok kemoterapötik yaklaşım önerilmiş, test
edilmiş ve bazı durumlarda uygulanmış olsa da bu hastalık halen inatçı ve
ölümcüldür. Bu nedenle, kanserle mücadele için yeni mekanizmalarla tedavi
yöntemleri geliştirme zorunluluğu vardır.
Günümüzde kanser
tedavisinde etkin olarak kullanılabilecek alternatif ilaçlara gereksinim
olduğundan yeni bileşiklerin tedaviye girebilmesi için araştırmalar yoğun bir
şekilde devam etmektedir.
Histon modifiye edici proteinler, özellikle histon
deasetilaz (HDAC)’lar ve bromodomainler, antikanser tedavi için yeni, umut
verici hedefler olarak görülmektedir. HDAC’lar,
transkripsiyon faktörlerinin düzenlenmesini etkileyen ve tümörijenez ile
ilişkili kromozom yapısını değiştiren “epigenetik oyuncu” olarak görev
yapmaktadır. Bromodomain ve ekstra terminal
(BET) proteinler (BRD2, BRD3 ve BRD4), kanser hücresinin canlı kalmasında ve
proliferasyonda anahtar rol oynayan transkripsiyonal düzenleyicilerdir. BET
proteinleri, histonlarda asetillenmiş lizini spesifik olarak tanımlayan protein
etkileşim modülüdür ve iki N-terminal bromododomain (BRD) aracılığıyla,
transkripsiyonal olarak aktif kromatin üzerinde etkindir. BET-histon
etkileşiminin inhibisyonu, onkojenlerin transkripsiyonal olarak azalmasına yol
açar.
Bu proje kapsamında, önceki projemizde (Proje No:217S489-TUBITAK) “antikanser-bromodomain inhibitörü”
etkiye sahip olduğu görülen dihidrokinoksalinilflavon bileşiklerinden ve doking
çalışmalarından hareketle, yeni flavon yapısında kimyasal bileşiklerin sentez
edilmesi planlanmıştır. Sentezi gerçekleştirilecek türevlerin saflık
kontrolleri İTK ve E.N. incelemeleri ile yapıldıktan sonra kimyasal yapıları
elementel analiz, NMR ve Mass spektral analiz verileri ile aydınlatılacaktır.
Sentezi gerçekleştirilen, yapıları kanıtlanan bileşiklerin, antikanser, HDAC ve
bromodomain inhibitör aktiviteleri tayin edilecektir.