Seyhan T. G. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2022
2050 yılında dünya nüfusunun yaklaşık 9
milyar, Türkiye nüfusunun ise yaklaşık 97 milyon olması beklenmektedir. Dünyada
kişi başına meyve ve sebze tüketimi yükselen bir trend göstermektedir. Giderek
artan tüketim eğilimi ve üretim ihtiyacına karşılık üretim alanları ve üretim
alanlarından elde edilen verim aynı ölçüde artmamaktadır. Bunun önemli
sebeplerinden biri tarım arazilerinin kısıtlı olmasıdır. Artan talebe karşılık
tarımsal üretim alanlarının kısıtlı olması alternatif üretim alanlarına ve
alternatif yöntemlere olan ihtiyacı artırmaktadır. Bu sebeple geleneksel üretim
artık yerini yoğun girdi kullanan üretim yöntemlerine bırakmıştır.
Tüm dünyada hızla devam eden kentleşme
olgusu, tarımsal üretim alanlarının da şehre taşınabileceği fikrini
doğurmuştur. Kentsel tarım faaliyetleri ticari veya hobi amaçlı yapılabilir.
Üretici ile tüketici arasındaki mesafeyi minimuma indiren kentsel tarım
faaliyetleri, suyun ve alanın etkili kullanımını da merkeze alan bir anlayışla
yapılmaktadır. Kentsel tarımın başlıca faydaları; su tasarrufu, atık geri
dönüşümü, çevreye duyarlı üretim, sera gazı emisyonunun azaltılması olarak
sıralanabilir. Bu tarım tipinde üretim alanlarının kapladığı yer çok önemli
olmaktadır. Gelecekte kentlerde üretim yapılacaksa, en az yerden en yüksek
verimi sağlayan üretim sistemleri çok önemli bir rol oynayacaktır.
Örtü altı üretimde insanların dolaşması için
bırakılan yürüme yolları toplam yüzey alanının %50’sine kadar bir kısmını
oluşturmaktadır. Özellikle kentsel tarımda konteynerler veya kapalı alanlarda
üretim yapılması durumunda bu boş kalan alanlar yer ve verim kaybına neden
olabilecektir. Katlı robotik üretim sisteminde yürüme yolları olmadığından
dikilebilen fide sayısı, robotik olmayan katlı üretim sistemine göre en az %33
daha fazla olacaktır.
Projede geliştirilecek katlı robotik bitkisel
üretim sisteminde bitki sıraları bulunacak ve her gün bir bitki sırasına dikim
yapılarak sistemde dolaştırmaya başlanacaktır. Bu hareket sistemi bitki
sıralarının her gün bir miktar ilerlemesi ve üst katlara doğru taşınması
esasına dayanmaktadır. Bu hareket sırasında bitki boyunun kısa olduğu erken
dönemde bitki ile aydınlatma armatürü arasındaki mesafe kısa olacak, üst
katlara çıkıldıkça artacaktır. Dolayısıyla daha düşük güçte aydınlatma ile daha
yüksek fotosentez hızı sağlanabilecektir.
Proje kapsamında üretimi yapılacak sistem ile aynı şartlar altında tek katlı robotik olmayan üretim sistemi de bulunacaktır. Proje sonunda ortaya çıkan sistemde yetişen bitkiler ile tek katlı sistemde yetişen bitkiler bazı parametreler (pH, SÇKM, hasada kadar geçen süre, bitki ağırlıkları, vb) yönünden karşılaştırarak geliştirilen sistemin ürün kalitesi üzerindeki etkisi araştırılacaktır. Bu iki sistem arasında bitki başına enerji ve su tüketimi de kıyaslanacak ve geliştirilen sistemin verimliliği ortaya konacaktır.