Candansayar M. E. (Yürütücü), Demirci İ., Gündoğdu N. Y.
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2023
-
Proje Türü:
TÜBİTAK Projesi
-
Başlama Tarihi:
Nisan 2020
-
Bitiş Tarihi:
Nisan 2023
Proje Özeti
Bu çalışmada,
Kuzeybatı Anadolu’ da
- K
enlemleri ile
- D32
boylamları
arasında kalan yaklaşık “300kmx200km” boyutlarındaki alanın katı litosfer yapısı
araştırılmıştır. Çalışma alanında, güney-kuzey yönünde dört paralel doğrultu
boyunca uzun periyod manyetotellürik (LMT) verileri ölçülmüştür. Aynı
doğrultular boyunca, önceden tamamladığımız 105G145 nolu TÜBİTAK projemiz
kapsamında ölçülen geniş bant MT verileri ve bu proje kapsamında ölçülen LMT
verileri iki boyutlu (2B) ve üç boyutlu (3B) ters çözüm algoritmaları ile
değerlendirilmiştir. Elde edilen 2B ve 3B özdirenç modellerinde, ortak iletken
ve yalıtkan belirtiler bulunmaktadır. Ancak genel olarak 3B ters çözüm
sonuçları yer içinin özdirenç dağılımını daha iyi yansıtmaktadır. Dolayısıyla,
3B özdirenç modelleri daha önce bölgede yapılan diğer jeofizik çalışma
sonuçları ile karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Gravite verilerinden elde
edilen Moho derinlik haritası ve Manyetik verilerden elde edilen Curie Noktası
derinlik haritaları ile sonuçlarımız karşılaştırılmıştır. Ayrıca, bölgede daha
önce ypaılmış olan sismoloji çalışmalarından elde edilen sismik litosfer
modelleri ile bu çalışmadan elde edilen özdirenç litosfer modelleri
karşılaştırılmıştır. Çalışmamızda, üst kabuk ve alt kabuk sınırının derinliği
8-23km aralığında, moho derinliği 29-51km aralığında ve litosfer astenosfer
sınırının derinliği ise 70-130km aralığında elde edilmiştir. Bu sınırları,
önceki manyetik, gravite ve sismoloji çalışmaları desteklemektedir. Ayrıca, 3B
ters çözümde kuzey Anadolu fay zonunun kuzey tarafında İstanbul zonunun altında
Moho derinliğine kadar devam eden yüksek özdirençli bir belirti bulunmuştur. Bu
belirti sismoloji çalışmalarında da yüsek hızlı zon olarak görülmüştür ve eski
kıtasal kabuk olarak yorumlanmıştır.