Akademik Veri Yönetim Sistemi
KIRAN F. (Yürütücü), TALİBOĞLU S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - Devam Ediyor
| Dünya genelinde kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biri olan meme kanseri, zorlu ve karmaşık tedavi süreçleri ile önemli bir küresel sağlık sorunu olarak dikkat çekmektedir. Özellikle geleneksel tedavi yöntemlerinde (kemoterapi ve radyoterapi) yaşanan ilaç direnci ve meydana gelen yan etkiler nedeniyle alternatif tedavi yaklaşımlarına olan ihtiyaç devam etmektedir. Son yıllarda gerçekleştirilen bilimsel araştırmalar, hücreler arası iletişimi düzenleme potansiyeline sahip ekstrasellüler veziküllerin kanser tedavisinde umut verici bir yaklaşım olabileceği fikrini ortaya çıkarmıştır. Çeşitli hücreler tarafından salınan ve membranla çevrili olan ekstrasellüler veziküller, proteinler, nükleik asitler, lipidler gibi çeşitli biyomolekülleri taşıyan biyolojik yapılar olarak tanımlanmaktadır. Hücreler arası sinyalleşmeyi düzenleyebilmenin yanı sıra fizyolojik ve patolojik süreçleri değiştirebilme kapasitesine sahip olan ekstrasellüler veziküller son yıllarda sağlık alanında gerek biyobelirteç gerekse terapötik ajan olarak büyük ilgi görmektedir. Bakteriyel ekstraselüler veziküller (BEV) ise, bakteriler tarafından üretilen ve dış membranın parçalanmasıyla ortaya çıkan nanometre boyutlarındaki veziküler yapıları temsil etmektedir. Güncel çalışmalar BEV’lerin tümör bölgelerinde birikerek antitümör sitokin üretimini teşvik etme potansiyeline sahip olduğunu, kanser hücrelerinde apoptozu (hücre ölümünü) başlattığını, hücresel migrosyonu azalttığını ve kemoterapi ajanlarıyla birlikte kullanıldığında tedavi etkinliğini artırdığını ortaya koymaktadır. Bu bulgular, BEV’lerin kanser tedavisinde yeni bir biyoterapötik strateji olarak kullanılabileceğini düşündürmektedir. Bu proje, anne sütünden izole edilen probiyotik bir bakteri olan Pediococcus pentosaceus EIR/HM-1 suşu kaynaklı BEV’lerin meme kanseri hücreleri üzerindeki sitotoksik etkisini ve bu etkinin altında yatan mekanizmaları belirlemeyi amaçlamaktadır. Proje kapsamında BEV’lerin apoptoz, hücresel migrasyon, proliferasyon, hücre dögüsü ve hücresel sinyalizasyon gibi temel biyolojik süreçler üzerindeki etkileri araştırılacaktır. Daha önceki çalışmalarımız neticesinde izole edilen ve probiyotik kriterlere sahip olduğu belirlenen bakteri suşumuzun ilk kez bu alanda kullanılacak olması çalışmayı özgün kılmaktadır. Elde edilecek veriler, EIR/HM-1 suşu kaynaklı BEV’lerin kanser tedavisinde yeni ve etkili bir biyoterapi seçeneği olarak kullanım potansiyelini ortaya koyabilecek ve pre-klinik çalışmalar öncesinde detaylı bilimsel veri elde etmemize imkan sağlayabilecektir. |