Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çelik M. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
Çalışmaya
konu olan Güvencindeliği Mağarası Konya ili Seydişehir ilçesinin yaklaşık 20 km
doğusunda yer almaktadır. Mağara, Susuz kaynaklarının beslenme alanı bölümünde
yer almakta olup, genellikle Jura ve üst Kretase yaşlı karstik kireçtaşları
içinde konumlanmıştır. Kireçtaşlarının altında, karstlaşmanın da tabanını
oluşturan, geçirimsiz Seydişehir şistleri yer almaktadır. Seydişehir şistleri
üzerinde Jura ve Üst Kretase kireçtaşları, Üst Kretase ofiyolitleri, Miyosen
yaşlı kireçtaşı ve kırıntılıları yer almaktadır. Alandaki ofiyolitik birimler
ve kırıntılılar içindeki kiltaşları geçirimsiz birimler olarak tanımlanmıştır.
Geçirimsiz birimlerin yeraltısuyu taşıma potansiyeli bulunmamaktadır. Geçirimli
birimler ise karstik yapıların da üzerinde bulunduğu, mağara sistemi ile
bağlantılı ve yeraltısuyu taşıma ve depolama potansiyeli olan kayaçlardır.
Çalışmanın amacı, mevsimlik boşalım yapan Susuz kaynaklarının beslenme bölgesi
içinde yer alan Güvercindeliği Mağarasının yeraltısuyu depolamaya uygunluğunun
araştırılmasıdır. Araştırma kapsamında hidrolojik, hidrojeolojik ve mağara içi
ekolojik çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar: (1) Susuz kaynaklarından
(Yağini, Böğet ve Pınarbaşı) verimi en yüksek olan Pınarbaşı kaynağında yapılan
anlık debi ölçümlerinin değerlendirilmesi ile kaynağın mağara, kanal, çatlak
sistemi ve kısmen de gözeneklerden boşalım yaptığı, (2) izleme deneyleri ile
Susuz kaynaklarından Pınarbaşı kaynağının Tınaztepe Dolini ve Susuzyayla düdeni
arasında hidrolik bağlantı olduğu ve Güvercindeliği Mağara sisteminin Susuz
kaynaklarını besleyen yeraltısuyu dolaşım sisteminin bir parçası olduğu, (3a)
mağara içi çalışmalarda, mağaranın büyük bölümünün mağara özelliklerinden
ziyade yeraltısuyu taşıyan kanal sistemi olduğu, (3b) mağara içi biyolojik
çalışmalarda yeraltısuyu depolamaya uygun olmayan herhangi bir yarasa türünün
ve endemik bir bitkinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, Susuz
kaynaklarının beslenme bölgesi içinde yer alan Güvercindeliği Mağarasının
genellikle yeraltısuyu depolamaya uygun olduğu anlaşılmaktadır. Susuz
kaynakları menbaında depolanabilecek su miktarının, kaynakların genellikle kuru
olduğu Haziran-Ekim (4 veya 5 ay) döneminde kullanılarak, Susuz köyü
dolayındaki zirai alanların sulama suyu ihtiyacını karşılayabileceği
değerlendirilmiştir.