Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2023
Proje Özeti
Çocukların gelişimlerinin takibi, genellikle antropometrik ölçümler ve sağlıkla ilişkili fiziksel uygunluk parametrelerinin ülkeye özgü norm değerleri ile karşılaştırılmasıyla yapılmaktadır. Aynı takvim yılı içerisinde doğan çocukların fiziksel ve fonksiyonel özellikleri arasındaki varyasyonlar biyolojik olgunlaşma ile açıklanmaktadır. Bu nedenle, gelişim incelenirken çocuğun hem takvim yaşının hem de olgunlaşma düzeyinin dikkate alınması gerekmektedir. Türk çocuklarında kullanılan büyüme referansları belirli bir bölge, sosyoekonomik düzey veya yaş grubu ile sınırlıdır. Benzer şekilde, fiziksel uygunluk, motor koordinasyon ve vücut kompozisyonuna yönelik Türkiye evrenini yansıtan norm değerlerinin bulunmaması, elde edilen verilerin yorumlanmasında başka ülke popülasyonlarının norm değerlerinin kullanılmasına neden olmaktadır. Bu durum, popülasyonu yansıtan örneklemden veri toplanması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Diğer ülkelerde çocukların fiziksel aktivite (FA) düzeylerini tespit etme araştırmaları yapıldığı, FA düzeyini arttırmak için stratejiler belirlendiği görülmektedir. Ülkemizde FA alanları temelinde az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle, okul, ev, ulaşım, serbest zaman gibi farklı FA alanlarında çocuklarımızın aktif olup olmadıklarının belirlenmesi ve bu alanlara yönelik müdahale çalışmalarının planlanması gerekmektedir. Bu bilgiler ışığında projenin amacı, Türk çocuklarında büyüme ve biyolojik olgunlaşma durumlarına göre motor koordinasyon, vücut kompozisyonu, fiziksel aktivite, fiziksel uygunluk ve fiziksel benlik algısındaki farklılıkların incelenmesi ve norm değerlerinin oluşturulmasıdır. Ayrıca Türk çocuklarının FA düzeylerini saptamak, sedanter aktivite zamanlarını belirlemek ve vücut kompozisyonu ölçümleriyle obezite prevalansını ortaya koymak projenin diğer amaçları olarak belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, fiziksel benlik algısının çocukların FA düzeyini yordamadaki aracı rolü ve FA ile akademik başarı arasındaki ilişkilerin saptanması da hedeflenmiştir. Araştırma grubunu 12 coğrafi bölgeden tabakalı küme örnekleme yöntemi ile belirlenecek okullarda öğrenim gören 6-18 yaşları arasındaki öğrenciler oluşturacaktır. Öğrencilerin boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ölçüm sonuçları ile yaşa göre boy, yaşa göre vücut ağırlığı ve yaşa göre beden kitle indeksi z skorları hesaplanacaktır. Bu skorları aracılığı ile öğrenciler farklı büyüme kategorilerinde (kısa boylu, düşük kilolu, normal ve fazla kilolu) gruplandırılacaktır. Antropometrik yöntemler ile hesaplanacak biyolojik olgunlaşma düzeylerine göre ise erken, zamanında ve geç olgunlaşma şeklinde sınıflandırmalar yapılacaktır. Vücut kompozisyonu deri kıvrım kalınlığı, çevre ve biyoelektrik impedans analizi ölçümleri ile belirlenecektir. Ayrıca araştırma grubunun motor koordinasyon seviyeleri ve kuvvet, denge, esneklik parametrelerinin ölçülmesi ile fiziksel uygunluk düzeyleri belirlenecektir. FA düzeyi ve sedanter zamanın belirlenmesinde akselerometre ve anketler, fiziksel benlik ile motor yeterlik algıları için envanterler kullanılacaktır. Akademik başarının değerlendirilmesinde ise yılsonu karne notları, genel akademik başarı ortalamaları kullanılacaktır. Bu araştırma ülke popülasyonunu yansıtan ilk norm araştırması olacaktır. Böylece tarama yapma, fiziksel etkinlik programının içeriğini belirleme, uygulanan programın etkinliğini saptama, bireydeki gelişimi izleme ve sınıflandırmalar yapabilme gibi farklı amaçlarla ölçüm yapan araştırmacıların, hareket ve spor alanında çalışan profesyonellerin elde ettikleri verileri uygun şekilde değerlendirmelerine katkıda bulunulmuş olunacaktır. Ayrıca kendi akranlarına ve/veya normatif standartlara göre hareket yetkinliği düşük olan çocukları bulmak ve takip etmek amacıyla motor beceri düzeylerinin gelişimini değerlendirmek ve elde edilen veriler ışığında eğitim yapısının düzenlenmesine katkıda bulunma olanağı sağlayacaktır.