Çocukların Gözünden, Çizimleriyle ve Söylemleriyle Yapay Zekâ


Creative Commons License

Güneş L. C., Durmuş F. F.(Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2024 - 2025

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Destek Programı: 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı
  • Başlama Tarihi: Mart 2024
  • Bitiş Tarihi: Mart 2025

Proje Özeti

Araştırma, yedi-10 yaş arasındaki ilkokul çağı çocuklarının yapay zekâ konusundaki görüşlerini saptamak amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desende gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu yedi-10 yaşlarındaki 17 çocuk ve ebeveynleri oluşturmuştur. Çocuklar amaçlı örnekleme yoluyla seçilmiş ve kartopu örnekleme yöntemiyle araştırmaya dâhil edilmiştir. Verilerin toplanmasında, Genel Bilgi Formu ve Çocuk Görüşme Formu ile çocukların çizdikleri resimler kullanılmıştır. Araştırmada etik kurul onayı alındıktan sonra, veriler 20 - 29 Kasım 2024 tarihleri arasında yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler, betimsel ve içerik analizi yöntemleri ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen nitel verilerin analizinde, betimleme, sınıflandırma ve ilişkilendirme basamaklarına uygun olarak içerik analizi yapılmıştır. Veriler kodlanmış, temalar belirlenmiş, kod ve temalar organize edilmiştir.  Araştırmada çocukların yapay zekâ konusundaki algıları ortaya koyularak konu ile ilgili bilgi seviyeleri belirlenmiş, ebeveynlerin çocuklarının yapay zekâ hakkındaki görüşleri tespit edilmiştir. Sonuçta, çocukların yapay zekâ denilince aklına gelenler,  yapay zekânın neye benzediği, nasıl çalıştığı, yapay zekâ kullanarak yapılan bir şey olduysa buna ilişkin bilgiler, yapay zekâ ile neler yapılabileceği, neler yapmak isteyeceği, gözle görülebilme durumu, olumlu ve olumsuz yönleri, yapay zekâyla ilgili edinilen bilgilerin kimden veya nereden öğrenildiği ile ilgili görüşleri ile yapay zekâyla ilgili çizdikleri resimlere ilişkin bulgular elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında, çocukların yapay zekâ ile ilgili bilgi seviyelerinin geliştirilmesi için eğitimcilere, ailelere, araştırmacılara öneriler sunulmuştur.