Özel Gereksinimli Bireylere Sahip Ailelerin Psikolojik Şiddet Konusunda Farkındalığının Belirlenmesi


AKGÜL G., Sert E. S.(Yürütücü), Karaca Z., Açıkgöz E.

TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2024 - 2025

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Destek Programı: 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı
  • Başlama Tarihi: Mart 2024
  • Bitiş Tarihi: Mart 2025

Proje Özeti

(a)Özgün Değer: Özel gereksinimli bir çocuğun aileye katılması aile üzerinde bir stres oluşturabilmektedir.

Türkiye’de özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde aile içi şiddetin yaygınlığı ile alakalı bir bilgiye

ulaşılamamıştır. Yapılan çalışmalarda özel gereksinimli çocuğu bulunan ailelerde psikolojik sağlamlığın orta

düzeyde olduğu görülmüştür. Yapılan bu araştırmalar yoğunlukla özel gereksinimli çocuklara yönelik şiddeti

konu almıştır. Özel gereksinimli çocuğu bulunan ailelerdeki eşler arasındaki aile içi şiddeti ele alan doğrudan

bir araştırmaya rastlanmamıştır. Özellikle psikolojik şiddet kısmındaki verilerin kısıtlılığı dikkat çekmektedir.

Engelli refahı, aile refahı ve kadın refahının alan yazına sağlayacağı bilgi açısından ve politikaların geliştirilmesi

açısından konunun önemli olacağı düşünülmektedir. Bu nedenle özel gereksinimli çocukların ailelerinde aile içi

şiddet farkındalığı ve özellikle psikolojik şiddete ilişkin görüşlerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Psikolojik

şiddet özellikle gözden kaçması kolay bir şiddet türü olduğu için bu çalışma kapsamında ele alınmaktadır.

(b)Yöntem: Bu betimsel çalışma ailesinde özel gereksinimli birey bulunan ebeveynlerin psikolojik şiddete ilişkin

görüşlerri ele alan nitel araştırmadır. Araştırma kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi ile Ankara Üniversite Özel

Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne gelen özel gereksinimli çocuğu olan ailelere ulaşılacak ve 12

ebeveyn ile görüşme yapılacaktır. Örnekleme sürecinde dahil edilme kriteri ailede özel gereksinimli çocuğun

olmasıdır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Yarı Yapılandırmış Görüşme Formu” kullanılacaktır. Form bu

çalışma kapsamında araştırmanın danışmanı ve yürütücüsü ile birlikte hazırlanacak ve kapsam geçerliliği

değerlendirilecektir.

(c)Yönetimi: Projenin başlangıcının, iş bölümün ve planlamanın yapılması yapılacaktır (İP1). Veri toplamaya

hazırlık aşamasında yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanacak ve etik kuruldan izin alınacaktır (İP2).

Verilerin toplanması ve görüşmelerin yapılması (İP3), verilerin analizi, içerik analizi ve alanyazın taraması

yapılacaktır (İP4). Yaygınlaştırma faaliyetleri kapsamda broşür ve bildiri hazırlanması (İP5) yer almaktadır.

(d) Yaygın Etkisi: Projenin sonuçları ulusal bir kongrede bildiri olarak sunulacak ve tam metin olarak

yayınlanacaktır. Özel gereksinimli bireylerin ailelerinde yaşanan eşler arası psikolojik şiddet konusunda

farkındalığını arttıracak olan broşür, Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi

bünyesinde bulunan ailelere verilmek üzere proje bitiminden sonra da kullanılabilecek faydalı bir sonuç

olacaktır. Lisans öğrencisi üç araştırmacı bu proje sayesinde araştırma deneyimi kazanacaktır.