Antidepresan ilaçların (Trazodon sitalopram ve amitriptilinin)'in koruma ve tedavi protokolüne göre olası antiinflamatuar etkinliklerinin karşılaştırılması


Koç A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Aralık 2024
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2025

Proje Özeti

Depresyonun patofizyolojisinde inflamatuar süreçler rol oynamaktadır. Depresyonlu hastalarda hem doğuştan hem de adaptif bağışıklık sistemlerinin düzensizliği meydana gelmekte olup olumlu prognozu engellemektedir (Beurel vd., 2020). Antidepresanların anti-inflamatuar etkiler gösterdiği bildirilmektedir. Nitrik oksit (NO), inflamasyonda önemli bir role sahiptir. Nitrik oksit, majör depresyonun nörobiyolojisinde rol oynayan başlıca nörotransmitterler olan norepinefrin, serotonin, dopamin ve glutamatın regülasyonunda rol oynar. Çeşitli yeni nesil antidepresanların nitrik oksit düzenleyici aktivitesi gösterilmiştir. Son yıllarda majör depresyon patofizyolojisinde nitrik oksidin rolü ön plana çıkmış olup, seçici serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) olan paroksetinin, nitrik oksit sentaz (NOS) inhibitörü olması, araştırmacıları nitrik oksidin majör depresyon patogenezindeki rolünü daha fazla araştırmaya yöneltmiştir (Dhir vd., 2011). Amitriptilin (trisiklik antidepresan), norepinefrin geri alımını engeller (Sethy vd., 1986) HPA sisteminin aktivitesini zayıflatır ve sempatik sinir sisteminde değişikliklere neden olur. Fluoksetin ve sitalopram ( selektif serotonin geri alım inhibitörü) tedavisi, seçici olarak endosomal TLR sinyallemesini inhibe eder ve romatoid artirit hastalarında inflamatuar sitokin üretimini baskılar ve SSRI ilaç ailesinin antiartritik potansiyele sahip olduğu gösterilmiştir. SSRI'ler potansiyel antiartritik ilaç geliştirme için bir şablon sağlayabilme özelliği gösterirler (Sacre vd., 2010). Trazodonun (serotonin antagonisti ve geri alım inhibitörü), nöronal benzeri hücrelerde inflamasyon altındaki koruyucu etkilerinin, pro-inflamatuar sinyallemeyi azaltarak ve anti-inflamatuar sinyallemeyi artırarak çalıştığını göstermiştir (Daniele vd., 2015). Ancak, literatürde, bu üç ilacın, LPS/IFNγ ile uyarılan ve uyarılmayan RAW 264.7 makrofaj hücrelerinde, koruma ve tedavi protokollerine göre nitrit konsantrasyonları ve iNOS gen ekspresyonu üzerindeki etkilerinin belirlendiği ve bu etkilerin iNOS inhibitörü olan aminoguanidin ile karşılaştırıldığı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma, bu üç farklı antidepresan ilacın nitrik oksit sentezi ve iNOS gen ekspresyonu üzerindeki etkilerini karşılaştırarak belirlenecektir. İleride yapılacak çalışmalara ışık tutacak bir çalışmadır.