TÜRK EDEBİYATI ESERLER SÖZLÜĞÜ


Haksever A. C., Horata O., Aksoyak İ. H., Kılıç F., Kutlar Oğuz F. S.

Diğer Ülkelerden Üniversiteler Tarafından Desteklenmiş Proje, 2021 - 2023

  • Proje Türü: Diğer Ülkelerden Üniversiteler Tarafından Desteklenmiş Proje
  • Başlama Tarihi: Nisan 2021
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2023

Proje Özeti

Edebî eserlerle ilgili eldeki çalışmaların Türk edebiyatının edebî birikimini bütünlüklü bir bakışla ortaya koymak açısından yeterli olduğunu söylemek güçtür. Günümüzde her alanda olduğu gibi sanat eserinin üretimi ve tüketimindeki hızlı ve köklü değişim, edebî mirasın korunmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını geçmiş dönemlerden çok daha önemli hâle getirmiştir. 

Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü Projesi (Türkçenin Yazılı Edebî Birikimi),  böyle bir ihtiyaçtan yola çıkarak, Türkçenin başlangıçtan yeni bir edebiyat geleneğinin doğduğu 20. yüzyıla kadarki sözlü ve yazılı edebiyata ait edebî eserlerin bilimsel verilere dayalı ansiklopedik bir sözlüğünü hazırlamayı, titiz bir inceleme ve editörlük aşamasından sonra da Genel Ağ ortamında dünyanın hizmetine sunmayı amaçlamaktadır.

ürk Edebiyatı Eserler Sözlüğü (Türkçenin Yazılı Edebî Birikimi), başlangıçtan 20. yüzyıla kadarki divan, âşık ve tekke edebiyatı geleneğini içine alacaktır. Ayrıca Tanzimat sonrası Yenileşme Dönemi Türk edebiyatının 19. yüzyıldaki örnekleri de projeye dâhil edilecektir. 20. yüzyıl ve sonrası ise ayrıca ele alınmayı gerektirmektedir. Proje, esas itibarıyla Anadolu’da Selçuklularla başlayıp Osmanlılarla devam eden edebî birikimi vermeyi amaçlamaktadır. Bununla birlikte, Köktürk, Eski Uygur, Karahanlı, Harezm-Kıpçak, Çağatay, Azerbaycan, Irak-Suriye sahasına ait eserler de projeye dâhil edilecektir. 

Madde başlarının belirlenmesinde “edebî eser” olma kriteri aranacak, edebiyatla yakından ilgili tezkire, hatırat, menkıbe, tarih, seyahatname, münşeat, sözlük ve edebî eserlerle ilgili olmak kaydıyla şerh türündeki eserler de sözlüğe dâhil edilecektir. Kaynaklarda olduğu bildirilen fakat şu ana kadar bulunamayan eserler, mecmualardaki şiirlerin bir araya getirilmesiyle yayımlanan divan(çe)ler, sözlü gelenekten derlenerek yayına dönüştürülen halk edebiyatına ait anonim veya ferdî mahsulleri içeren Türkçe veya yabancı dildeki eserler ile  Arap ve Fars edebiyatından çevrilen eserler de madde başı olarak yer alacaktır. 

Projede, Klasik Döneme gelinceye kadar edebiyat kavramı geniş anlamıyla ele alınarak manzum-mensur her türlü yazılı ürün değerlendirilecektir. Projenin kapsamının belirlenmesinde dil esas alınmakla birlikte, dönemin şartları göz önüne alınarak, Türkçe eser veren yazarların Arapça, Farsça gibi diğer dillerde yazdığı eserler de sözlüğe dâhil edilecektir. Mevlânâ gibi, Türkçe eseri olmayan fakat Türk edebiyatını derinden etkileyen isimler de istisnai olarak projede yer alacaktır.