Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kaymaz I., Akpınar N.(Yürütücü)
TÜBİTAK - AB COST Projesi , 2010 - 2012
Bu proje kapsamında sesin bir planlama ve tasarım elemanı olarak kent parklarındaki
işitsel peyzaj (soundscape) karakterini nasıl etkilediğinin ve kullanıcıların işitsel peyzaja
ilişkin algılarının ve tercihlerinin kentsel yaşam kalitesi çerçevesinde değerlendirilmesi
hedeflenmiştir. Bu amaçla; Ankara kent merkezinde yer alan 5 kent parkında (Altınpark,
Botanik Parkı, Gençlik Parkı, Güvenpark ve Seğmenler Parkı) ses yürüyüşleri (soundwalk),
gözlemler, ses basınç seviyesi ölçümleri ve kullanıcıların işitsel peyzaj algısını belirlemek
üzere anket çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ölçüm çalışmaları proje süresince ilkbahar, yaz
ve sonbahar dönemlerinde, hafta içi ve hafta sonu gerçekleştirilmiştir. Ölçümler sonucu elde
edilen değerler sayısal ortama aktarılarak parklar için ses yürüyüşü grafikleri ve ses haritaları
oluşturulmuştur. Her bir park için 150 olmak üzere, toplam 750 adet anket yapılmıştır.
Anketlerin değerlendirilmesinde frekans analizi, tek yönlü varyans analizi, ki kare analizi ve
faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen haritalar, gözlem formları, anket bulguları
yorumlanarak, meteorolojik veriler ile karşılaştırılmıştır.
Tüm dönem ölçümleri sonucunda araştırma alanlarındaki ses basınç seviyesinin 25-
75 dB arasında değiştiği sonucuna ulaşılmıştır. Tüm araştırma alanları için araç trafiği ses
basınç seviyesini arttıran en önemli gürültü kaynağıdır. Ses basınç seviyesi değerleri
açısından en sessiz park Seğmenler Parkı olarak bulunurken, en gürültülü park Güvenpark
olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte ses basınç seviyelerinin, parkın akustik çevresinden
duyulan memnuniyetle ilişkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Kent parklarının işitsel peyzaj
karakteri üzerinde etkili olan faktörler; (i) kullanım tipleri, (ii) kullanıcı özellikleri ve yoğunluğu
ve (iii) mekânın çevresel özellikleri olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda kullanıcıların
algıladığı işitsel peyzaj karakteri üzerine; (i) duygusal değerlendirmelerin, (ii) sesin
hareketliliği ve sesin tonunun, (iii) sesin mekânsal yeri ve sesin netliğinin ve (iv) sesin
mekânsal dağılımı ve sesin çeşitliliğinin etki ettiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç bölümünde elde edilen bulgular, önceki çalışmalar ve ilgili mevzuat
bağlamında tartışılmış, ses olgusunun değerlendirilmesinde ses basınç seviyesi ölçümlerinin
tek başına yeterli olamayacağı, kullanıcı algısı ve tercihlerinin de tasarım, planlama ve
yönetim süreçlerinde disiplinlerarası bir anlayışla dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır.
tasarım ve planlama çalışmalarında bir kaynak
olarak ele alınmasının gerekliliği belirtilmiştir.