Ülgentürk S. (Yürütücü), Dokuyucu Ö.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2016 - 2020
Böceklerle
en etkili mücadele, zarar ortaya çıkmadan önce tahmin etmek ve önlem almaktır.
Bu çalışmada termofil, polifag meyvelerde önemli bir zararlı olan Dut
Kabuklubiti (Pseudaulacaspis pentagona (Targioni-Tozzetti) Hemiptera:
Diaspididae)’nin maksimum ve minimum gelişme eşiklerinin, gelişme süresi,
yumurta verimi, ömür süresi, hareketli larva çıkışı ve ergin erkek uçuşu ile
cinsiyet oranı araştırılmıştır. Çalışma
sabit ışıklanma rejimi (16:8) ve nispi nem (%60 ±5) koşullarına sahip iklim
kabininde, 6 farklı (20.6, 23.3, 27.1, 29, 31.3, 33.8 ⁰C) sıcaklık ve iki farklı dut (Morus
alba, M. nigra) çeşidi üzerinde yapılmıştır. Sabit koşullar ve en düşükten
yükseğe göre yukarda verilen sıcaklıklarda P.
pentagona’nın dişi nimflerinin gelişme süresi beyaz dut üzerinde sırasıyla
32.67, 24.93, 18.39, 19.11, 24.65 gün, erkek nimflerinde ise sırasıyla 35.30,
26.82, 19.26, 19.72, 25.76 gün olarak saptanmıştır. Aynı koşullar ve
sıcaklıklar altında karadut üzerinde P. pentagona dişi nimflerinin gelişme
süresi sırayla 32.24, 27.68, 19.64, 17.80, 25.01 gün, erkek nimflerde ise
35.02, 29.37, 21.35, 21.35, 19.30, 24.45 günde tamamlanmıştır. Beyaz dut
üzerinde dişilerin ömür süreleri, 85.17, 62.58, 46.04, 39.39, 27.03 ve 0 gün;
karadut üzerinde 79.35, 71.95, 45.19, 54.11, 27.75, 0 gün olmuştur. Bu sıcaklıklarda Beyaz dut üzerindeki P.
pentagona’nın yumurta verimi sırasıyla 21.6, 95.2, 147.1, 89.7, 0,0; kara dut
üzerinde ise 13.0, 58.4, 126.7, 104.0, 0,0 adet bulunmuştur. Logan 6-10, Lactin
1, Briese 1 non linear regresyon modellerine göre P. pentagona’nın gelişme
eşiği, minumum, optimum, maximum gelişme sıcaklıkları ve thermal konstant
değeri hesaplanmıştır. Buna göre P. pentagona’nın gelişme eşiği 12.23 ⁰C,
thermal konstant değeri ise 273.503 gün- derece bulunmuş, gelişme için gerekli
minimum sıcaklık 14.1 ⁰C,
optimum 28.3 ⁰C ve
maksimum 33.5 ⁰C olarak saptanmıştır.