Dut kabuklu biti (Pseudaulacaspis pentagona Targioni-Tozzetti) Hemiptera: Diaspididae)’nin farklı sıcaklık koşullarında gelişimi, tahmin ve erken uyarı çalışmalarında kullanım olanakları


Ülgentürk S. (Yürütücü), Dokuyucu Ö.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2016 - 2020

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Kasım 2016
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2020

Proje Özeti

Böceklerle en etkili mücadele, zarar ortaya çıkmadan önce tahmin etmek ve önlem almaktır. Bu çalışmada termofil, polifag meyvelerde önemli bir zararlı olan Dut Kabuklubiti (Pseudaulacaspis pentagona (Targioni-Tozzetti) Hemiptera: Diaspididae)’nin maksimum ve minimum gelişme eşiklerinin, gelişme süresi, yumurta verimi, ömür süresi, hareketli larva çıkışı ve ergin erkek uçuşu ile cinsiyet oranı araştırılmıştır.  Çalışma sabit ışıklanma rejimi (16:8) ve nispi nem (%60 ±5) koşullarına sahip iklim kabininde, 6 farklı (20.6, 23.3, 27.1, 29, 31.3, 33.8 C) sıcaklık ve iki farklı dut  (Morus alba, M. nigra) çeşidi üzerinde yapılmıştır. Sabit koşullar ve en düşükten yükseğe göre yukarda verilen sıcaklıklarda P. pentagona’nın dişi nimflerinin gelişme süresi beyaz dut üzerinde sırasıyla 32.67, 24.93, 18.39, 19.11, 24.65 gün, erkek nimflerinde ise sırasıyla 35.30, 26.82, 19.26, 19.72, 25.76 gün olarak saptanmıştır. Aynı koşullar ve sıcaklıklar altında karadut üzerinde P. pentagona dişi nimflerinin gelişme süresi sırayla 32.24, 27.68, 19.64, 17.80, 25.01 gün, erkek nimflerde ise 35.02, 29.37, 21.35, 21.35, 19.30, 24.45 günde tamamlanmıştır. Beyaz dut üzerinde dişilerin ömür süreleri, 85.17, 62.58, 46.04, 39.39, 27.03 ve 0 gün; karadut üzerinde 79.35, 71.95, 45.19, 54.11, 27.75, 0 gün olmuştur.  Bu sıcaklıklarda Beyaz dut üzerindeki P. pentagona’nın yumurta verimi sırasıyla 21.6, 95.2, 147.1, 89.7, 0,0; kara dut üzerinde ise 13.0, 58.4, 126.7, 104.0, 0,0 adet bulunmuştur. Logan 6-10, Lactin 1, Briese 1 non linear regresyon modellerine göre P. pentagona’nın gelişme eşiği, minumum, optimum, maximum gelişme sıcaklıkları ve thermal konstant değeri hesaplanmıştır. Buna göre P. pentagona’nın  gelişme eşiği 12.23  C, thermal konstant değeri ise 273.503 gün- derece bulunmuş, gelişme için gerekli minimum sıcaklık 14.1 C, optimum 28.3 C ve maksimum 33.5 ⁰C olarak saptanmıştır.