Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sonkaya Z. Z. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024
Parkinson hastalığı susbtantia nigra-pars compactada yer alan dopaminerjik
nöronların ilerleyici bozulması ile karakterize nörodejeneratif bir hastalıktır.
Hastalığın
başlıca motor belirtileri tremor, müsküler rijidite, bradikinezi ve postüral
instabilitedir. Bunlara ek olarak Parkinson hastalarında uyku bozukluğu,
depresyon belirtileri ve konuşma bozukluğu da görülmektedir. Konuşma
bozuklukları arasında ise dizartri ve akıcılık kaybı başta olmak üzere birtakım
dil defisitleri ortaya çıkmakta bu da hastaların dil üretimini etkileyerek
yaşam kalitelerini düşürmektedir. Günümüzde Parkinson hastalığının tanısı için
laboratuvar testleriyle tespit edilebilen biyobelirteçler mevcut değildir. Bu
nedenle hastalığın tanısı nörologlar tarafından klinik belirtilerin
değerlendirilmesine dayanan belirli kriterlere göre konulmaktadır. Bununla
birlikte Parkinson hastalığının temel patolojisi olan dopaminerjik nöronların
kaybı %60-80 seviyesine ulaşmadan bahsedilen klinik motor belirtilerin ortaya
çıkmadığı belirtilmektedir. Oysa güncel araştırmalar hastalığın klinik motor
belirtileri henüz çok hafifken dahi ses ve konuşmada bozulmalar meydana
geldiğini göstermekte bu da hastalığın erken evrelerinde ses ve konuşmadaki
bozulmaların tespit edilebileceğini düşündürmektedir.
Son yıllarda hızla gelişen teknoloji ve disiplinler arası çalışmalar ile
gittikçe önem kazanan dil ve konuşma bozuklukları konusunda objektif ses
analizi yöntemlerinin kullanıldığı araştırmalar hız kazanmış, tanı ve tedavide
büyük ilerlemeler sağlanmıştır. Bu nedenle Nöroloji ve Dilbilim
alanlarının ortaklığı ile gerçekleştirilmesi planlanan bu disiplinler arası
çalışmada objektif ses analizi yöntemlerinden yararlanarak Parkinson
hastalarının ses karakteristikleri ile hastalık aktivitesi arasındaki ilişkiyi
belirlemek, patolojik seslerin değerlendirilmesi ve algılanması için tanıya
yardımcı olabilecek bir blok sistemin tasarlanması amaçlanmaktadır. Tasarlanan
bu sistem ile hastalığa özgü bir foniatrik reedükasyon yöntemi oluşturmak ve bu
yöntemle de Parkinson hastalığının teşhisinde tanıya yardımcı olarak
kullanılabilecek ses değişimi kriterlerini belirleyici parametrelerin
geliştirilmesi hedeflenmektedir.