TÜBİTAK Projesi, 2209-A - Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2025 - 2026
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), üç yaşından önce ortaya çıkan ve sosyal etkileşim, iletişim ve tekrarlayan davranışlarla ilgili problemlerle karakterize edilen bir nörogelişimsel bozukluktur. DSM-5'e göre duyusal işlemleme problemleri (DİP) ile ilişkilidir. OSB'li çocuklar, sosyal durumlarda arkadaşlık kurmakta zorlanabilir ve daha fazla stres yaşayabilir. Ayrıca, duygusal ve davranışsal zorluklar, tipik gelişim gösteren akranlarına göre daha fazladır. Bu zorluklar, OSB’li bireylerin grup etkinliklerine ve sosyal katılımlarına olumsuz yansır.
OSB'li çocukların güçlü yönlerini belirlemek ve ilgi alanlarını keşfetmek, topluma katılımlarını sağlamak için önemlidir. Ortak aktivite programları, hangi aktivitelerin yapılacağını ve aktiviteler arasındaki geçişleri belirleyerek yapı sağlar. Bu programlar, sosyal katılımın artmasını hedefler. Güncel literatür, OSB'li çocukların sosyal etkileşim ve iletişim becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmaları desteklemektedir. Oyun grupları, aktivite merkezleri ve rehabilitasyon merkezlerindeki grup eğitimleri örnek teşkil eder.
Özellikle su ile yapılan etkinliklerin fiziksel becerileri geliştirmesinin yanı sıra, duyusal uyarım sağlayarak regülasyon becerilerine etkisi de önemlidir. Su oyunları, OSB'li grupların iletişim ve sosyal etkileşimlerini destekler. Bu çalışmanın amacı, OSB'li çocuklar için grup su aktivite programlarının sosyal etkileşim ve duyusal profillere etkisini araştırmaktır. Aile ve öğretmen iş birliğiyle çocukların ilgilerine göre düzenlenecek su aktivite programları, fiziksel ve sosyal becerilerin yanı sıra duyusal profillere de katkıda bulunur.
Çalışma, OSB'li çocukları yapılandırılmış ortamlarda oyunlarla buluşturmayı hedefler. Grup su aktivite programları ile sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinin gelişimine katkı sağlanması planlanmaktadır. Bu gelişmeler, proje süresince Sosyal İletişim Ölçeği ile değerlendirilecektir. Çalışma, Ankara Üniversitesi Kızılcahamam Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu İş ve Uğraşı programında yürütülecek ve OSB tanısı almış, 3-10 yaş arası çocukları kapsayacaktır. Çocukların duyusal profilleri Dunn Duyu profili ile, sosyal etkileşim ve iletişim becerileri ise Sosyal İletişim Ölçeği ile değerlendirilecektir. Ailelerin aktivitelere yönelik subjektif tutumları Görsel Anolog Skalası ile ölçülecektir.