Karakuş Yılmaz T., Meral E., Yağanoğlu M., Arpacık Ö., Başcı Namlı Z., Güneröz C.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2023
Bu projenin amacı farklı dersler ve müzelerde kullanılabilecek oyunlaştırılmış müze ziyaretleri
planlamak için bir çerçevenin oluşturulması, çerçeveye dayalı olarak sunulacak web araçlarıyla
Sosyal Bilgiler dersi “Kültür ve Miras” öğrenme alanı kapsamında oyunlaştırılmış mobil destekli
müze eğitimi uygulamalarının geliştirilmesi ve uygulamaların 4., 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin
bilişsel ve duyuşsal becerilerine etkisinin araştırılmasıdır. Projenin ilk aşamasında Müzemob
adı verilen, web arayüzünde müze gezileri için görevlerin tanımlandığı, mobil arayüzde ise bu
görevlerin müzelerde gerçekleştirildiği bir uygulama geliştirilmiştir. Proje uygulamaları,
Erzurum’da ilk ve ortaokul kısımlarının bulunduğu bir okulda, 4. sınıftan 7. sınıfa kadar her sınıf
düzeyi için 3 müze ziyareti (toplam 12 ziyaret) olacak şekilde planlanmış ve geziler Kültür ve
Miras öğrenme alanının yer aldığı güz dönemindeki 5-11. haftalar arasında yapılmıştır.
Araştırmalarda karma yöntem temel alınmış olup, nicel boyutta yarı deneysel desenlerden
zaman serisi ve ön-test, son-test denkleştirilmemiş grup deseni kullanılmıştır. Nitel boyutta ise
nicel bulguları desteklemek ve açıklamak için görüşme ve gözlemler yapılmıştır. Projede müze
gezme tutumu, tarihsel düşünme becerileri, mekânsal düşünme, akademik başarı, Sosyal
Bilgiler dersine yönelik tutum, kültür ve mirasa duyarlılık, sosyal etkileşim gibi pek çok bağımlı
değişken incelenmiştir. Projede ayrıca öğretmenler için de uygulamaların tanıtımına yönelik
eğitim verilmiş ve teknoloji destekli müze eğitimine ilişkin görüşleri incelenmiştir.
Tüm deney gruplarının ön ve son test skorlarına göre incelenen tüm bağımlı değişkenlerde
anlamlı ve pozitif yönde bir değişim gözlemlenmiştir. Her sınıf düzeyinde farklı bir araştırma
planlanmış, 4 sınıf düzeyinde öğrenme mekanının müze veya okul olması, 5. sınıf düzeyinde
müze gezi sayısı, 6. sınıf düzeyinde mobil ve kâğıt tabanlı gezi durumu, 7 sınıfta ise müze
gezisi olup olmaması durumlarına göre karşılaştırmalar yapılmıştır. Proje sonucunda
oyunlaştırılmış mobil destekli müze eğitimin öğrencilerde pek çok bilişsel ve duyuşsal kazanım
üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Bu etkinin artırılmasında müze gezi sayısının artması,
müze öncesi ve sonrası etkinliklerle bağlantıların güçlendirilmesi, teknolojinin sunduğu
içeriklerin pek çok pedagojik yaklaşım ile desteklenmesi gerekmektedir. Öğretmenler
açısından teknolojinin müze gezilerini öğretim sürecine katmada motive edici olduğu
görülmüştür. Ancak, her halükârda bu tür teknolojiler kullanılarak müze gezisi planlamak
öğretmenlerin içsel motivasyonlarına ve idari olarak süreçlerin kolaylaşmasına bağlıdır.
Anahtar Sözcükler: Müze eğitimi, müze öğrenmesi, Sosyal Bilgiler, Kültür ve Miras,
oyunlaştırma, mobil öğrenme