Akademik Veri Yönetim Sistemi
Soylar P.(Yürütücü), Öztürk F. Ö., Yavaş A. G., Deliktaş Baran D., Şener Kılınç T., Ulaş B., et al.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2025
Bu araştırmanın amacı afet sonrası depremden etkilenen ve travma düzeyi yüksek olan üniversite öğrencilerine uygulanan mobil ve web tabanlı iyileşme programının deprem sonrası travma düzeyine, başetme becerilerine, duygusal yeme durumlarına ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisinin incelenmesidir.
Bu araştırma randomize kontrollü bir çalışma olup çevrimiçi ortamda yürütülecektir. Araştırmanın evreni; Osmaniye Korkut Ata ve Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü ile Ankara Üniversitesi Hemşirelik Fakültesinde eğitime devam eden öğrencilerden oluşmaktadır. Evrenin tamamına Deprem Sonrası Travma Düzeyini Belirleme Ölçeği (DSTDBÖ) uygulanacaktır. Araştırmanın örneklemini DSTDBÖ’den yüksek puan alanlar (52 puan ve üzeri) her üç üniversiteye göre tabakalandırılacak ve hemşirelik bölümlerinin öğrenci sayısına göre ağırlıklandırılacaktır. Öğrenciler rastgele örneklem yöntemi kullanılarak deney ve kontrol gruplarına atanacaktır. 40 deney ve 40 kontrol grubu olmak üzere toplam 80 öğrencinin çalışmaya dahil edilmesi planlanmıştır.
Çalışma beş aşamadan oluşmaktadır. İlk aşama olan ÖN HAZIRLIK aşaması; etik onay ve üniversitelerden izinlerin alınması, veri toplama araçlarının hazırlanması, bursiyerlerin belirlenmesini içermektedir. İkinci aşama aşama MOBİL VE WEB TABANLI uygulamanın geliştirilmesidir. Üçüncü aşama DURUM TESPİTİ aşamasıdır. Bu aşamada öğrencilerin deprem sonrası travma düzeyinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Fırat Üniversitesi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi'nde öğrenime devam eden Hemşirelik Bölümü öğrencilerine ulaşılacak ve nicel veri toplama araçlarından DSTDBÖ ile veri toplanarak durum tespiti yapılacaktır (1., 2., 3. ve 4. Hedef). Dördüncü aşama MÜDAHALE aşamasında hazırlanan eğitimlerin ve uygulamaların program dahilinde yürütülmesidir (5., 6., 7. ve 8. hedefler). Beşinci aşama ise DEĞERLENDİRME aşaması olup son test verilerinin toplanması ve analizlerin yapılması aşamasıdır.
Önerilen projede nicel veriler; Deprem Sonrası Travma Düzeyini Belirleme Ölçeği, Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri Ölçeği, Sağlık Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği ve Duygusal Yeme Ölçeği ile toplanacaktır.
Bu araştırma projesinde “İyileşme Programı” kapsamında öğrencilere 12 hafta boyunca psikososyal girişimler uygulanacaktır. İyileşme programı için bir mobil ve web tabanlı uygulama programı geliştirilecek ve tüm girişimler, bu program üzerinden yürütülecektir. İyileşme programı içerisinde sinema filmi gösterimi, kahkaha yogası, stresle baş etme teknikleri eğitimi, progresif gevşeme egzersizi, kayıp/yas süreci eğitimi, dışavurumcu sanat terapisi uygulaması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları eğitimleri yer alacaktır. Önerilen projenin süresi 24 ay olup 5 iş paketinden oluşmaktadır.
Önerilen projenin önemli toplumsal, ekonomik ve bilimsel etkilerinin olacağı öngörülmektedir. Bu araştırmada uygulanacak mobil ve web tabanlı uygulama programının öğrencilere sosyal destek ortamı oluşturacağı, profesyonel anlamda psikososyal destek sağlayacağı, öğrencilerin rehabilite olmalarına destek olacağı, gelecekte farklı gruplarla travma sonrası müdahale programlarına örnek teşkil edeceği ve ulusal / il afet eylem planlarında yer alabileceği düşünülmektedir. Örneklemin aynı alanda eğitime devam eden öğrencilerden oluşması öğrenciler arasında etkileşimi artıracak, gelecekte afet sonrası neler yapılabileceğine dair bilgi sahibi olmalarını sağlayarak sağlık personeli kimliklerine de ayrıca katkı sağlayacaktır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ile SSCI/SCI-E indeksli dergilerde yayın yapılması ve araştırmacı yetiştirilmesi önerilen projenin diğer yaygın etkileri arasında sayılabilir.