Seyhan T. G. (Yürütücü), Kahya Y., Gencer H. V., Engin E. D.
TAGEM Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Projesi, 2016 - 2020
Bal arıları (Apis mellifera L.) koloni halinde yaşayan sosyal böceklerdir. İlginç
yaşam özellikleri gösteren bu canlıların ekonomik ve ekolojik önemleri
büyüktür. Bal arıları; bal, polen, arı sütü, arı zehri, balmumu gibi çeşitli
ürünlerin elde edilmesine aracılık ederler. Ancak bal arılarının bitkiler için tozlayıcı
ajanlar (polinatör) olarak etkinlikleri nedeniyle tarımsal üretim ve ekoloji
üzerine sağladıkları olumlu katkıları doğrudan verdikleri ürünlerin değeri ile
karılaştırılamayacak kadar yüksektir.
Bal arıları, koloni yaşamının
sürekliliği için gerekli petek örme, yavru bakımı, nektar olgunlaştırma,
ortamın optimum koşullarda tutulması vb faaliyetleri bir yuva-kovan merkezinde
sürdürürler. Kovan dışında nektar, polen, propolis ve su toplama amacıyla gerçekleştirilen
tarlacılık faaliyetinin son durağı kovandır. Etkin (ekonomik) bir arıcılık
faaliyeti için kolonilerin düzenli olarak izlenmesi ve gerekli düzenlemelerin
ivedilikle yapılması şarttır. Ancak diğer çiftlik hayvanları ile
karşılaştırıldığında bal arısı kolonisinin denetimi ve kontrolü daha zordur. Bir
ya da birkaç arılıkta bulunan bal arısı kolonilerinin denetlenmesi ve
yönetimini kolaylaştıracak teknoloji tabanlı sistemlerin tam olarak uygulama
pratiğine aktarıldığı da söylenemez.
Sunulan proje; Türkiye arıcılık
pratiğine uygun, düşük maliyetli, güvenli, hızlı (anlık) veri aktarabilen,
modüler ve geliştirmeye açık bir/birkaç koloni takip sistemi tasarlamayı ve bu
sistemi arılık koşullarında iki yıl deneyerek üretime hazır prototip/prototipler
geliştirmeyi hedeflemektedir.
Proje kapsamında geliştirilecek
sistemde ZigBee isimli kısa mesafe kablosuz ağ altyapısı kullanılarak kovanların
birbirleri ve ana koordinatörle iletişim kurabilmesi ve verilerin aktarılması
planlanmaktadır. Bu sistemde her bir kovanın ağırlığı, iç sıcaklık ve nemi,
kovan içi sesler, hareket ve eğim bilgileri elde edilecektir. Bu verilere dış
sıcaklık, bağıl nem, rüzgar hızı ve yönü ve ışık miktarı verileri eklenerek GSM
üzerinden bir sunucuya kaydedilecektir. Sistem, standart Langstroth kovanlara
entegre edilebilecek şekilde geliştirilecektir.
Proje; elektronik, bilişim
teknolojileri, iletişim altyapıları ve takip sistemleri üzerinde çalışan Araş.
Gör. T. Göktürk SEYHAN tarafından yürütülecektir. Arıcılık ve bal arısı kolonisi
konularında çalışan Prof. Dr. H. Vasfi GENÇER ve Araş. Gör. Yasin KAHYA
çalışmanın alt ünite tasarımları, saha denemeleri ve balarısı kolonilerinden
elde edilen verilerin değerlendirilmesinde görev alacaklardır. Yrd. Doç. Dr. E.
Doruk ENGİN ise biyoteknolji ve otomasyon sistemleri alanlarındaki
deneyimlerini aktaracaktır.