Akademik Veri Yönetim Sistemi
Seyhan T. G. (Yürütücü)
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2015 - 2016
Ülkemizde örtü altı üretim 2002 yılından 2014 yılına kadar %53’lük bir
artış göstererek 6.564.125 ton seviyesine çıkmıştır. Bu rakam, yaş meyve ve
sebze üretiminin %14’ünü oluşturmaktadır (TÜİK, 2015). Tarımsal üretimde en
önemli çevresel parametrelerden bazıları sıcaklık, nem, PAR (Photosyntethic
Active Radiation – Fotosentetik Aktif Radyasyon), toprak nemi, topraktaki bitki
besin maddesi miktarı, rüzgâr, toprak sıcaklığı gibi parametrelerdir. Bu
parametrelerin sürekli takip edilmesi ve kontrol altında tutulması karlı bir
bitkisel üretim için çok önemlidir. Uygulamada bu veriler kullanılarak olası don
olayları, hastalık ve zararlı tehditleri önceden tahmin edilebilmekte ve
üreticiye önlem alması için yeterli zaman sağlanabilmektedir. Ülkemizde 2014
yılında don sebebiyle kimi bölgelerde %80’lere varan ürün kaybı oluşmuştur
(Türkiye Ziraat Odaları Birliği, 2015). Bu gibi sorunların önüne geçebilmek
için 7/24 veri gönderen takip ve uyarı sistemlerinin geliştirilmesi, örtü altı
üretimi yapan işletmeler için hayati önem taşımaktadır.
Klasik tarım yönteminde, üreticinin seraya ait parametreleri sürekli kontrol
altında tutabilmesi için günün belirli saatlerinde seraya gitmesi
gerekmektedir. Örneğin, serası evine 5 km uzaklıkta olan bir üretici, serasını
günde 3 sefer kontrol etmek istese bir günde 30 km yol yapması gerekecektir. Bu
da üreticinin hem gereksiz yakıt masrafı yapmasına ve zaman kaybına neden
olacak hem de yeterli kontrol sağlamasına yetmeyecektir.
Tam otomasyona sahip, ilk yatırım maliyeti oldukça yüksek olan seralarda
birçok parametre takip ve kontrol altına alınabilmektedir. Ancak ülkemizde yarı
veya tam otomasyona sahip seraların oranı SERKONDER (Sera
Konstrüksiyon, Donanım ve Ekipman Üreticileri ve İhracatçıları Derneği) verilerine göre sadece
%2’dir. Ülkemiz örtüaltı işletme büyüklükleri ve yapıları göz önüne alındığında
üreticilerin tam otomatik bir seraya sahip olma maliyetleri oldukça yüksektir.
Küçük üreticiler, iklim koşullarını 7/24 takip etmelerine imkan tanıyacak erken
uyarı sistemlerine sahip olamadıkları için sıcaklık, don, nem ve havalandırma
gibi parametrelerden kaynaklı iklim koşullarına müdahale etmekte gecikmeler
oluşmakta ve ürünlerinde geriye dönüşü olmayan zararlar ortaya çıkmaktadır.
Seralarda çevresel parametrelerin (özellikle sıcaklık ve nem) gün içinde ani ve
aşırı değişimi ile elektrik kesintisi kaynaklı aksaklıklar ürün kalitesini ve
üretimin karlılığını düşürmektedir. Aynı zamanda don ve hastalık zararı görmüş
ürünler ihraç edilememekte ve büyük maddi kayıplar ortaya çıkmaktadır. Bu proje
kapsamında gerek ilk yatırım maliyeti bakımından gerekse de işletme giderleri çok
pahalı olan yarı veya tam otomatik seraya sahip olmayan ve örtü altı
yetiştiriciliği yapan üreticiler için ekonomik bir akıllı 7/24 sera takibi
yapabilen mobil telefon uygulamalarına uygun bir kit geliştirilecektir. Bu
nedenle örtüaltı yetiştiriciliğinin önemli bir kısmını oluşturan küçük
üreticiler bu projenin hedef kitlesidir. Geliştirilecek akıllı takip
sisteminin; uzaktaki seranın iç ve dış sıcaklık değerlerini, nemi, PAR’ı,
toprak nemini ve toprak sıcaklığını, rüzgarı, sulama suyu sıcaklığını ölçmesi planlanmaktadır.
Bu değerler, daha önce kullanıcı tarafından ayarlanmış veya mobil uygulamalarda
seçilen bitkiye göre tanımlanmış olan riskli olan alt ve üst değerlerle
karşılaştırılacaktır. Aynı zamanda bu sistem elektrik kesintisi ile sulama
problemlerini algılayacak gömülü yazılıma sahip, ülkemiz koşullarına uygun,
yüzde 98 oranında yerli üretim olan ve ekonomik bir SERA TAKİP SİSTEMİ
olacaktır. Geliştirilecek sistemin iki kısımdan oluşması planlanmaktadır.
Birinci kısım, üreticinin talebine göre takip edilmek istenen ve serasına uygun
şekilde konumlandırılacak parametreleri algılayacak sensörler, mikroişlemci ve
GSM modülü içeren elektronik kontrol ünitesinden oluşacaktır. İkinci kısımda
ise tüm sistemi takip ve kontrol edecek Android ve iOS işletim sistemlerine
sahip telefonlarla uyumlu çalışacak gömülü birer yazılım geliştirilerek
kullanıma sunulacaktır. Kullanılacak gömülü yazılım, GSM / GPRS altyapısı
sayesinde elektronik kontrol ünitesinden alınan sensör değerlerinin anlık
olarak mobil telefonlardan takip edilebilmesine, uzaktaki bir depolama
aygıtına(server) kaydedilmesine ve takip edilen sensör değerleri için set
değeri dışına çıkıldığında SMS, acil çağrı ve e-posta ile uyarı verilmesine
olanak sağlayacaktır.
Geliştirilecek SERA TAKİP SİSTEMİ’nin avantajları:
- Ülkemiz koşullarına uygun,
%98 oranında yerli üretim(bazı sensörler yurtdışı orijinli olabilir), ekonomik,
çoklu dil seçeneğine sahip (Türkçe, İngilizce ve talebe göre diğer diller),
kolay kurulum, kullanıcı kolaylığı,
- 7/24 tüm veriler anlık ve
geçmişe dönük olarak internetten takip edilebilecek ve kaydedilebilecek, istatistiksel
analiz yapılabilecek,
- Parametrelerden herhangi
biri ayarlanan değerlerin dışına çıkarsa, elektrik kesilirse veya
sulama kesilirse üretici anında haberdar olabilecek.
Bu şekilde, üreticilerimizin ileri teknoloji ürünlerden daha fazla
yararlanması sağlanarak, sera ortamının takibi ve hızlı bir şekilde müdahalesi
mümkün kılınıp olası zararlanmaların önüne geçilmesi, üretim kalitesi ve
karlılığın artırılması planlanmaktadır.