Eko-bataklık Sistem Hizmetleri: Ekonomik Su, Karbon, Besin Elementi ve Madde Geri Kazanımları ve Müsilaj Oluşumunun Durdurulması


Akça M. O., Erpul G. (Yürütücü), Deviren Saygın S.

TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2022

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ekim 2021
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2022

Proje Özeti

Dünyada her gün milyarlarca ton atık suyu işleyen atıksu arıtma tesislerinin son ürünleri olan arıtılmış su, arıtma çamuru ve gaz emisyonu biyojeokimyasal döngülere girmekte ve bu da insan ve çevre sağlığına etki etmektedir. Literatüre yeni girmiş olan döngüsel ekonomik eko-bataklık sistemi arıtma tesislerini bu anlayışla bir dünya sistemi sorunu olarak tanımlayıp, azami döngüsel kullanım ile dünya katmanları arasında hem antropojenik madde ve enerji akışını hem de doğal olmayan mikrobiyal yaşam döngülerini en üst seviyede durdurmaya çalışan teorik bir endüstriyel tasarımdır. Bu çalışmanın sonuç odaklı bir şekilde endüstriyel üretim aşamasına geçmesi için belediyeler, özel sektör ve üniversite sanayi işbirlikleri hedeflenmekte olduğu için projede üretime yönelik bir yöntem hazırlanmıştır. Marmara Denizi’nde doğrudan denize veya sulak alanlar üzerinden dolaylı olarak denize deşarj edilen belli bir verimle arıtılmış veya arıtılmamış atık sular mikrobiyal yaşamı destekleyici azotlu, fosforlu ve sülfürlü bileşikler içermekte ve bu durum da denizlerde doğal olmayan ve insan sebepli ortaya çıkan yaşam döngüleri oluşturmakta; akabinde ise fitoplankton, mikroalg ve en nihayetinde müsilaj oluşumuna sebep vermektedir. Bu araştırmada bu yaşam destekleyici moleküllerin karalardan denize geçişi durdurularak, karada ve kontrollü olarak dikey tarım ile endüstriyel değere haiz mikroalg üretimi ile katma değer oluşturmak hedeflenmektedir. Bu kapsamda fotosentetik karbon dioksit ve besleyici nitrik oksit ihtiyaçları baca gazı ile de sağlanabilen Chlorella sp. üretimi yapılmakta ve emisyon gazları da geri dönüştürülmektedir. Üretilen mikroalglerin çeşitli molekülleri ortamdan çekmesi sebebiyle deşarja giden arıtma suyu daha yüksek kalitede olmaktadır. İleri biyolojik arıtma tesislerinde son suda ağır metal ve patojen içeriği görece az olacağı için ilave eko-bataklık sistemi uygulaması ile elde edilen mikroalgler daha temiz ve doğrudan ticari kullanıma uygun olacaktır. Bu çalışmada mikroalgler gübre yapımında değerlendirilecek ve elde edilen gübrelerin verimi ise buğday üzerinde araştırılacaktır. Buğday küresel olarak en önemli temel tahıl bitkilerinden ve dünya nüfusunun büyük bir kısmının yaşamsal beslenmesinin belli-başlı kaynağı olarak kabul edilmektedir Ancak, arıtma başarısı düşük tesislerde mikroalgler sudan bazı ağır metalleri ve kimyasal kontaminantları da çekeceği için, bu mikroalglerin gübre yapılması yerine eko-bataklık sistemi içerisinde yapay göl evrimi ekomimikrisi ile bataklıklaşma amaçlı kullanımı yapılacaktır. Dipten desülfürize baca gazı verilerek kurulacak olan sistemde eklenecek olan hidroponik taşların biyokimyasal aşınması da hedeflenerek sedimentasyon elde edilecektir. Sonra literatürde mevcut bir metot olan arıtma çamurundan çimento üretme süreçlerinde bu sedimentasyonun beton kalitesine etkisi hakkında kontrollü deneyler yapılacaktır. Çalışmanın yaygın etkisi müsilaj ve arıtma kökenli çevresel kirlilik ile mücadele, karbon sıkıştırması ve baca gazı emisyonlarının azaltımı yoluyla iklim değişikliği ile mücadelenin yanı sıra bütünleşik üretim ile istihdam ve ekonomik büyüme oluşturma ve belediyelere gelir üretmektir.