Küresel Ölçekte Ölümcül Heyelanları Kontrol Eden Topoğrafik, İklimsel ve Antropojenik Faktörlerin İncelenmesi


Creative Commons License

Görüm T., Fidan S.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Aralık 2021
  • Bitiş Tarihi: Şubat 2025

Proje Özeti

Heyelanlar, her yıl çok sayıda ölüme ve önemli ölçüde ekonomik kayba neden olan en yaygın ve yıkıcıdoğal tehlikelerden biridir. Evrensel bir erozyon ajanı olan heyelanların önemi sadece yer şekillerininevrimi için değil, aynı zamanda insan hayatı için de büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Heyelanlar, dünyagenelinde her yıl binlerce insanın ölümüne ve milyarlarca dolar ekonomik kayba neden olmaktadır. Bubakımdan dünya genelinde heyelanların zamansal ve mekânsal eğilimleri ile sosyoekonomiketkilerini değerlendirmek için farklı ölçeklerde birçok veri tabanı oluşturulmuştur.Heyelan veri tabanları veya envanterleri, heyelanların mekânsal ve zamansal dağılımlarınınbilinmesini, kayıpların ve zararların daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır. Böylece heyelan olaylarına bağlıkayıpların ve zararların önlenmesi veya en aza indirgenmesine yönelik çalışmaların yapılmasını mümkünkılmaktadır. Bunula birlikte gelecekteki heyelan tehlikesi ve riskinin anlaşılması konusunda kritik roloynamaktadır. Buna bağlı olarak dünya genelinde ölümcül heyelanlara yönelik birçok çalışma yapılmışolmasına rağmen, bu heyelanların jeolojik, topoğrafik, iklimsel ve antropojenik faktörlerle olan ilişkisininnicel olarak ortaya konulmasında halen cevaplanması gereken sorular karşımıza çıkmaktadır. Bubağlamda önerilen projenin amacı Küresel Ölümcül Heyelan Veri Tabanı (GFLD) ve NASA KüreselHeyelan Kataloğu (GLC) veri ile heyelanları kontrol eden topoğrafik özelliklerin; iklim değişikliği nedeniyleyağışın karakterinde, süresinde ve şiddetindeki farklılaşmaların; insanın bozucu etkisine bağlı olarak arazikullanımı ve arazi örtüsü değişikliği ile ormansızlaşma gibi doğal ortam değişikliklerinin rolününbelirlenmesidir.Önerilen proje yukarıda belirtilen amaca uygun olarak 5 iş paketi şeklinde sunulmuştur. Çalışma iledünyamızın heyelanlara maruz kalan sıcak noktalarında direnç geliştirmesi, can ve mal kayıplarınınönlenmesi veya azaltılması konusunda yapılacak çalışmalara katkı sağlanması ön görülmektedir. Buçalışmada elde edilecek çıktıların bölgesel ölçekte risk yönetimi politikalarının belirlenmesinde kararvericilere nicel bilgi sağlaması bakımından yararlı olacağı düşünülmektedir.