Kıran F., Keskin E. (Yürütücü)
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2022 - 2025
Balık ve balık ürünlerinin besleyici özellikleri, onları insan sağlığına faydalı değerli gıda maddeleri haline getirmektedir. Balığın besinsel yararları, çoğunlukla, yağ asidi profilinden kaynaklanır. Son yıllarda artan ilgi omega-3’ün (n-3 PUFA) insan beslenmesindeki, özellikle eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosaheksaenoik asit (DHA) üzerindeki önemine odaklanmıştır. Aynı zamanda, inflamatuar yanıt gibi çoklu mekanizmalar yoluyla fizyolojik ve patolojik koşulları modüle edebilme ve hastalık önleme ve yönetiminde de kritik rollere sahiptir. Balıklarda omega-3 üretimi beslenme şekli, çevresel faktörler ve genetik birçok parametreye bağlı olmakla beraber bu üretimin canlının kendi mikrobiyotasını da şekillendirdiği bilinmektedir. Biyoteknoloji ve genomikteki ilerlemeler ve dizileme teknolojilerinin gelişimi, sürdürülebilir balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği ve gıda biyoteknolojisini birbiriyle ilişkilendirilmesine ve faydalı aksiyonların alınabilmesine olanak sağlamaktadır. Bu proje kapsamında Ankara Üniversitesi Evrimsel Genetik Laboratuvarı (eGL) doku koleksiyonunda bulunan yetiştiricilik ve doğal popülasyonlardan elde edilmiş levrek (Dicentrarchus labrax) örneklerinin tüm genom, transkriptom ve mide mikrobiyota analizleri ile beraber bu balıkların yaşadıkları ortamdan alınan su örneklerinin de çevresel DNA metabarkodlama yöntemi ile mikrobiyota analizleri gerçekleştirilecek, mikrobiyota ve transkriptom arasındaki ilişkinin omega-3 üretimi üzerine olan etkisi farklı popülasyonların genomları ile ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılacaktır. Böylece yetiştiricilikte kullanılmak üzere en uygun popülasyonlar ve mikrobiyota şartlarının ortaya koyulması sağlanarak, omega-3 üretimini doğrudan ve dolaylı yoldan etkileyen mikroorganizmalar ve yolaklar belirlenerek gıda biyoteknolojisine ve genomik ıslaha gerekli temel verilerin sağlanması noktasında katkıda bulunulacaktır.