Üçlü Negatif Meme Kanserinde Abemasiklib Yüklü Lipid-Polimer Hibrit Nanopartiküllerin Terapötik Etkisinin Araştırılması


Creative Commons License

Şengel Türk C. T., Güney G.(Yürütücü), Gümüştaş M.

TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2023
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2024

Proje Özeti

Abemasiklib (ABE) östrojen reseptörü+ metastatik meme kanseri hastalarının tedavisinde kullanımı onaylanan bir CDK4/6 inhibitörüdür. Ancak, ABE’nin diğer meme kanseri alt tiplerine göre daha agresif seyreden kötü prognoza sahip UNMK tedavisinde etkisine dair sınırlı sayıda çalışma mevcuttur. Önceki çalışmamızda ABE’nin UNMK hücrelerinde yüksek etkinliğine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, ABE’nin dirençli UNMK hastalarında faz II klinik denemeleride devam etmektedir. Ancak ABE’ye karşı gelişen ilaç direnci ve ABE’nin hastalarda neden olduğu ciddi yan etkiler tedavinin etkinliğini sınırlandırmaktadır. Günümüzde nanoteknolojideki ilerlemeler, nanopartiküler ilaç taşıyıcı sistemlerin kontrollü ilaç taşınmasını sağlayarak; gelişen ilaç direncinin aşılmasına ve kanser hücrelerinin seçici bir şekilde hedeflenmesine olanak sağlamıştır. Lipit polimer hibrit nanopartikülleri, biyolojik olarak parçalanabilen polimerik bir çekirdeği çevreleyen tek ya da çok katlı lipit tabaka ve/veya tabakalardan oluşan bir kabuktan meydana gelen partiküllerdir. Bu sistemlerin hibrit yapısı; kontrol edilebilir partikül boyutu, yüzey işlevselliği, yüksek enkapsülasyon etkinliği, modifiye edilebilen salım profili, toksik etkisinin olmaması ve yüksek stabilitesi gibi avantajlı özellikleri son yıllarda kanser çalışmalarında dikkat çekmesine neden olmuştur. Projemizde ilk kez ABE için bir ilaç taşıyıcı nanopartiküler sistemin geliştirilmesi, karakterize edilmesi ile in vitro ve in vivo terapötik etkinliğinin belirlenmesi sağlanacaktır. Bu kapsamda,  (i) ABE yüklü lipid polimer hibrit nanopartiküllerin (ABE-N) üretilmesi, karakterize edilmesi, (ii) Karakterize edilen ABE-N’nin ABE ile karşılaştırmalı olarak 4T1 UNMK ve IMMEC meme kontrol hücrelerinde sitotoksik ve apoptotik etkilerinin değerlendirilmesi, (iii) ABE ve ABE-N’nin CDK4/6-Siklin D-Rb-E2F yolağında moleküler düzeyde etkisinin belirlenmesi ve (iv) ABE ve ABE-N uygulamasının UNMK tedavisinde in vivo etkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Böylece, lipid-polimer hibrit nanopartiküllerin ABE’ye göre üstün terapötik etkinliğinin in vitro ve in vivo düzeyde ortaya konması hedeflenmektedir.