Şizofrenide Tedavi Direncinin Otistik Özellikler ve Obsesif-Kompulsif Belirtilerle İlişkisinin İlgili Genetik Varyasyonlar Aracılığıyla Araştırılması


Özel Kızıl E. T. (Yürütücü), Yarız K., Süzen H. S., Tok K. C.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2023
  • Bitiş Tarihi: Ekim 2023

Proje Özeti

Tedaviye dirençli şizofreni, optimal doz ve sürede tedavi verilmesine rağmen semptomları devam eden hastaları tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Tedaviye dirençli şizofrenide klozapin FDA tarafından onaylanmış tek ilaç olup,  en az iki antipsikotikle tedaviye yanıt vermemiş olgularda kullanılmaktadır. Şizofrenide obsesif-kompulsif semptomlar (OKS)  sık görülmektedir. Klozapinin de 5-HT2A ve 5-HT2C reseptör antagonizması yoluyla OKS’yi indükleyebildiği bildirilmiştir. Mevcut  literatür incelendiğinde bu semptomların klozapinle mi, yoksa tedaviye dirençli şizofreninin doğal seyrindeki varyasyonlarla mı ilgili olduğu açıklığa kavuşmamış, OKS ile klozapin tedavisi arasında kesin bir ilişki kurulamamıştır. Mevcut çalışmalardaki temel kısıtlılık, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ayırıcı tanısının yeterince yapılmamasıdır. Tekrarlayıcı düşünce ve davranışlar, hem OKS'nin hem de OSB'nin özelliğidir. Şizofrenideki tekrarlayıcı düşünce ve davranışların OSB ya da OKB’den hangisi ile ilişkili olduğunu ayırt etmek zor olabilir.
Bu araştırmada şizofreni hastalarında gözlenen OKS’nin tedavi direnci ile klinik ve genetik ilişkisini değerlendirmek ve etiyolojisini ortaya koymak hedeflenmektedir. Önceki çalışmalarda  tedaviye dirençli hastalarda OKS ile ilişkili faktörler ve klozapinin OKS indükleyici etkisinin genetik mekanizması yeterince araştırılmamıştır. Bu amaçla tedaviye dirençli şizofreni tanısı alan hastalar ile dirençli olmayan hastalar OKS ve OSB belirtileri açısından karşılaştırılacak, tedavi direnci, otistik özellikler ve OKS arasındaki ilişki klinik ve genetik olarak incelenecektir. Bu sayede şizofrenide tedavi direnci, OSB ve OKB’nin ortak nörogelişimsel etiyolojisine ve ayırıcı tanısına yönelik önemli bulgular edinilecektir.