Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
| Yeni psikoaktif maddelerin potansiyel sağlık ve eko-toksikolojik riskleri vardır. Bu nedenle yeni ortaya çıkan bir kirletici grubu olarak kabul edilmişlerdir. Uluslararası odak noktası, bu madde tespiti için somut kanıta dayalı analizlerine yönelmiştir. Atık suda kötüye kullanılan psikoaktif maddelerin izlenmesine yönelik çalışmalar, ekolojinin yanı sıra insan sağlığı ve toplum güvenliği üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri nedeniyle ön plana çıkmıştır. Atık su bazlı epidemiyoloji çalışmaları ile yeni psikoaktif maddelerin saptanması, bir toplulukta kötüye kullanılan psikoaktif maddelerin kapsamlı, gerçek zamanlı ve uygun maliyetli bir ölçümünü sağlar ve diğer geleneksel yöntemlerin önemli bir tamamlayıcısıdır. Bu çalışmada, atık sularda yeni psikoaktif maddelerin belirlenmesine yönelik yöntem geliştirilmesi ve yöntemin validasyonu amaçlanmıştır. Psikoaktif madde kokain, metamfetamin, amfetamin, MDMA (ecstasy), esrar, eroin, pregabalin, gabapentin, ketamin, nikotin, metadon (2-etiliden-1,5-dimetil-3,3-difenilpirolidin, EDDP), analizleri, alkol, sentetik katinonlar ve sentetik kannabinoidler ve metabolitleri, sıvı kromatografi tandem kütle spektrometresi (LC/MS-MS) ile analiz edilecektir. Yöntemin geliştirilmesi için hazırlanacak kalibratör ve kalite kontrol numuneleri, katı faz ekstraksiyon (SPE) kartuşları kullanılarak ekstrakte edilecektir. Her analit için döteryum içeren dahili bir standart form kullanılacaktır. Uluslararası Adli Toksikoloji Çalışma Grubunu (SWGTOX) kılavuzunda yer alan validasyon aşamaları takip edilerek geliştirilen yöntemler, kesinlik, doğruluk, en düşük tespit limiti (LOD), en düşük miktarlandırma limiti (LOQ), doğrusallık, matriks etkisi, girişimler, taşınma ve stabilite parametreleri değerlendirilerek valide edilecektir. Ek olarak geliştirilen bu yöntem, bu maddelerin atık su öneklerinde kalitatif ve kantitatif analizleri büyük ölçekli çevresel risklerin hesaplanması, kullanılan maddelerin tespiti için çevresel risk değerlendirme çalımlarında kullanılabilecektir. Bununla birlikte geliştirilen ve valide edilen bu yöntem, tüm popülasyondaki yeni tasarım psikoaktif maddelerin kullanımını tahmin etmek için kullanılacaktır. |