Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kargın T.(Yürütücü), Ergül C., Güldenoğlu İ. B.
TÜBİTAK Projesi, 2011 - 2013
Okuma-yazma bir
bireyin okulda başarması gereken önemli bir beceri olup öğrenmenin ve
diğer tüm akademik faaliyetlerin temelini oluşturmaktadır. Yapılan boylamsal
çalışmalarda, öğrencilerin erken okuryazarlık becerileri ile ileriki okuma ve
akademik başarıları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu, başka bir
deyişle güçlü
erken okuryazarlık becerileri olan çocukların okula başladıklarında, daha sınırlı
düzeyde becerileri olan akranlarına göre hem okumayı öğrenme, hem de akademik
ve sosyal beceriler açısından daha
başarılı oldukları vurgulanmaktadır (Justice, Invernizzi, Geller, Sullivan ve Welsch, 2005;
McCardle, Scarborough ve Catts, 2001; Nelson, 2005). Bu
nedenle de, erken okuryazarlık
becerilerini yeterince kazanamamış çocukların erken dönemde belirlenmesi, erken
müdahale programları ile akranları arasında oluşması olası olan farkların
kapatılması ve çocukların başarı için gerekli olan dil
ve okuryazarlık becerileri ile donatılması çok önemlidir (Snow, Burns, ve Griffin,
1998). Çocukların erken okuryazarlık becerilerinin değerlendirilmesi için yurt
dışında çok sayıda ölçme aracı olmasına karşın, Türkiye’de erken okuryazarlık
becerilerini tüm boyutlarıyla ele alan kapsamlı bir ölçme aracı
bulunmamaktadır. Bu nedenle bu araştırma, Türk çocuklarının erken okuryazarlık
becerilerini geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçecek kapsamlı bir ölçme
aracına duyulan gereksinimle planlanmıştır.
Bu gereksinimden
yola çıkarak bu araştırmada, okul öncesi dönemde okuryazarlık becerilerinin
değerlendirilmesine yönelik “Erken Okuryazarlık Testi”nin (EROT) geliştirilmesi
amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara, örneklem grubunu ise Ankara ili kent merkezi sınırları içerisinde
yer alan yedi merkez ilçede (Altındağ, Mamak, Yenimahalle, Çankaya, Etimesgut,
Sincan, Keçiören) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bağımsız anaokulları ile
ilkokulların bünyesinde 5 yaş çocuklarına eğitim veren sınıflarda öğrenim gören
403 çocuk oluşturmuştur. Çalışma içerisinde çocukların erken okuryazarlık
becerileri EROT kapsamında geliştirilen 7 alt test ile değerlendirilmiştir.
Yapılan değerlendirmelerden elde edilen veriler ise EROT’un geçerlik ve
güvenirlik hesaplamalarının yapılabilmesi için analiz edilmiştir. Analizlerden
elde edilen bulgulara genel olarak bakıldığında, EROT’un 7 alt test ile erken
okuryazarlık becerilerini geçerli ve güvenir şekilde ölçtüğü görülmüştür.
Anahtar
sözcükler: Erken okuryazarlık, filizlenen okuryazarlık, okuma güçlükleri,
okumanın değerlendirilmesi, geçerlik, güvenirlik.