Akademik Veri Yönetim Sistemi
Beşpınar Akgüner F. U.(Yürütücü), Görgün Baran A., Canel Çınarbaş D., Kaya N., Çelik K., Kalaycıoğlu H. S., et al.
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2023
Türkiye’de, 1990’ların ikinci yarısından başlayarak kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetin
önlenmesine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Bu konuda, 2007 yılından itibaren, “Kadına
Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2007-2010”, “Kadına Yönelik Şiddetle
Mücadele Ulusal Eylem Planı 2012-2015”, “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem
Planı 2016-2020” ve “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2021-2025”
başlıklı Ulusal Eylem Planları geliştirilmiş ve bu kapsamda iyileştirilmesi öncelikli alanlar
tespit edilmiştir. Bu alandaki önemli kazanımlardan bir diğeri ise 8 Mart 2012 tarihinde kabul
edilen 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanundur.
Ancak, ulusal ve uluslararası düzeyde belirlenen politikalara ve uygulamalara rağmen,
kadına yönelik aile içi şiddet ülkemizde bireysel sonuçları olan ciddi bir toplumsal sorun
olarak varlığını sürdürmektedir. Türkiye’de kadına yönelik şiddetin nedenlerini tespit etmek,
boyutlarını belirlemek ve bu konuda kapsamlı veri toplamak amacıyla 2008 ve 2014
yıllarında Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından yürütülmüş olan
Türkiye’de Kadına Yönelik Aile içi Şiddet Araştırmaları, kadına yönelik şiddete karşı
mücadeleye yönelik tüm çaba ve faaliyetlere rağmen şiddet oranının yüksek olduğunu ve
yıllar içinde azalmadığını göstermektedir. Bu projenin amacı, ülkemizde kadına yönelik aile
içi şiddetle mücadele kapsamında, yürütülen aile içi şiddeti önlemeye/azaltmaya yönelik
proje ve uygulamaların etki analizlerini yaparak yeni öneriler geliştirmektir.
Bu doğrultuda, bu proje kapsamında, ülkemizde 2007 yılından bu yana kadına yönelik aile içi
şiddetle mücadele konusunda geliştirilmiş olan Ulusal Eylem Planları ve bu planlarda
belirlenmiş olan öncelikli beş faaliyet alanı -(1) mevzuat düzenlemelerinin yapılması, (2)
farkındalık yaratma ve zihniyet dönüşümünün sağlanması, (3) koruyucu hizmet sunumu ve
şiddet mağdurlarının güçlendirilmesi, (4) sağlık hizmetlerinin düzenlenmesi ve uygulanması
ve (5) kurum/kuruluşlar arası işbirliği ve politika geliştirilmesi- dört farklı aktörün -(1) merkez
kurum yetkilileri, (2) STK temsilcileri, (3) Türkiye temsili örneklemine dayanarak anket
yapılan kadınlar ve (4) şiddet deneyimi olan kadınlar- görüş, değerlendirme ve önerileri temel
alınarak incelenmiştir. Bu incelemeye dayanarak iyileştirme öngörülen alanlar çerçevesinde,
yürütülen kadına yönelik aile içi şiddeti önlemeye/azaltmaya yönelik proje ve uygulamaların
doküman analizi, sahadaki yansımaları ve neden oldukları sonuçlar açısından etki analizi
yapılmış ve bu çalışmaların işleyen ve işlemeyen yönleri ile eksiklikleri tespit edilmiştir. Bu
çerçevede yürütülen etki analizi kanıta dayalı politika önerileri geliştirmek için katkı sunma
potansiyeline sahiptir.
Anahtar Kelimeler: kadına yönelik aile içi şiddet, kadına yönelik aile içi şiddetle mücadele
süreçleri ve mekanizmaları, BAY (Boşluk Analizi Yöntemi), KYŞ ile ilgili merkez kurumlar ve
STK’lar, kadına yönelik aile içi şiddete dair politika önerileri